1.8 milyon yıllık memeli: Yaban tavşanı (Lepus europaeus)

Yaban tavşanları, ormanlarda, açık otlaklarda, tarım arazilerinde ve çalılık alanlarda görülebilirler. Oldukça erken yaşta doğum yapabilen bu canlılar kış uykusuna yatmazlar. 1960’lı yıllardan itibaren birçok ülkede azalan nüfuslarına rağmen IUCN tarafından “Asgari Endişe” altındaki türler kategorisinde listelenmektedir.

Yaban tavşanları 55-65 cm’lik vücut uzunluğu ile Avrupa ve Türkiye’deki en büyük Lepus türüdür. Ağırlıkları 3,5 ile 5 kg arasında olan bu canlıların kafatasının uzunluğu 96-104 mm, genişliği 28,39-35,1 mm ve yüksekliği ise 26,1-29,7 mm arasında değişmektedir. Yaban tavşanlarının kürk rengi çoğrafi konum ve mevsimsel değişikliklere bağlı olarak açık kahvrenginden grimsi kahverengine kadar değişim gösterebilmektedir. Karın kısmı bej-beyaz bir görünüme sahiptir. Yılda iki kez tüy dökümü gerçekleştirirler. İlk tüy dökümü şubat ayında başlarken diğer tüy dökümü temmuz ayında başlamaktadır.

Yaban tavşanları için üreme mevsimi kış ortası ile yaz ortası dönemleridir. Gebelik süresi 30 ila 42 gün arasında değişmektedir. Yavruların sütten kesilmesi yaklaşık 1 ay sürer. Yavrular 8 aylık olduklarında cinsel olgunluğa erişebilseler de bu süre 1 yıla kadar uzayabilmektedir. Anne bireyler yavrularını emzirdiği dönemde onları orta ölçekli bir alanda farklı noktalarda bırakmaktadır. Daha sonra her yavruyu emzirmek için yavruları tek tek dolaşırlar.

Yaban tavşanları çiftleşme dönemleri dışında yalnız hayvanlardır. Alacakaranlık ve gece vakitlerinde aktif olan bu canlılar genellikle geceleri yiyecek ararlar. Bu canlılar son derece gelişmiş koku ve işitme duyusuna sahiptir. Yakınlarda bir tehlikeyi fark ettiklerinde koşarak kaçabilirler. Koşarken aniden manevra yapabilme kabiliyetine sahip kıvrak canlılardır. Oldukça hızı olan bu canlılar saatte 60 km/s hıza ulaşabilirler. Ayrıca iyi bir yüzücü olan bu canlılar gerektiğinde akıntılara da dalabilmektedir.

Alem: Hayvanlar
Şube: Kordalılar
Alt şube: Omurgalılar
Sınıf: Memeliler
Takım: Lagomorpha
Aile: Leporidae
Cins: Lepus
Tür: Lepus europaeus

Yaban tavşanları otçul canlılardır. Yaz aylarında otları ve tarla ürünlerini tüketen yaban tavşanları ince dallar, bitki tomurcukları, ağaç ve çalı kabukları ile beslenirler. İki üç yaban tavşanı bir koyuna eş değer ağırlıkta bitki yiyebilmektedir.

Yabani tavşanların bilinen en eski fosil kayıtları erken ve orta Pleistosen dönemine (1,8 milyon–126.000 yıl önce) aittir. Günümüze kadar Avrupa ve Asya’nın güneyinde Türkiye, İspanya, İtalya ve Kazakistan dahil olmak üzere 60’tan fazla ülkede yaban tavşanı fosil alanı rapor edilmiştir.

Kaynaklar:

1: https://animaldiversity.org/accounts/Lepus_europaeus/

2: https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.77227

3: https://academic.oup.com/mspecies/article/52/997/125/6046128

4: Evolutionary History of Lagomorphs in Response to Global Environmental Change (Deyan Ge, Zhixin Wen,Lin Xia,Zhaoqun Zhang ve Ark.)