100 Milyon Yıllık Yengeç Fosili Keşfedildi!

Uluslararası bir bilim insanı ekibi 22 Ekim 2021’de amber içerisinde korunmuş halde olan 100 milyon yıllık bir yengeç keşfettiklerini açıkladı. Meraklı küçük yengeç, bir kalem silgisinden daha küçük bir boyuta sahip. Yapılan bu keşif yengeçler için birçok ilke sahip. Şimdiye kadar keşfedilen en eksiksiz fosilleşmiş yengeç olma özelliğinin yanısıra, dinozor döneminden kehribarda bulunan ilk yengeç ve şimdiye kadar keşfedilen en eski modern görünüm yengeç olma özelliklerini de taşımaktadır. Aynı zamanda “gerçek yengeçler” tarafından karaya yapılan saldırıların en eski kanıtı. Kabuklular büyük ölçüde suda yaşayan hayvanlardır. Ve bilim adamları bu küçük yengecin kehribara nasıl girdiğini merak ediyor. Harvard Üniversitesi’nden baş yazar Javier Luque şunları söyledi:

Bir bakıma kehribarda balık bulmak gibi. Yanlış yer, yanlış zaman hakkında konuşun.

Javier Luque

Bu makale Science Advences tarafından 20 Ekim’de yayınlandı.

Gerçek yengeçler ve fosil kayıtları

Gerçek yengeçler (Brachyuranlar) kalın bir dış iskelete ve kıskaçlara sahiptir. Sahte yengeçler (Anomuralar) teknik olarak yengeç değillerdir, münzevi yengeçler ve kral yengeçler gibi onlara benzemek üzerine evrimleşmişlerdir.

Çoğunlukla pençe parçalarından oluşan eski fosil kayıtları, deniz dışı yengeçlerin yaklaşık 75 ila 50 milyon yıl önce karaya ve tatlı suya geldiklerini ileri sürdü. Bu yeni keşif, Luque’nin bu yengecin ormanda ne yaptığına dair ilk sorusunu yanıtlayarak ve fosil kayıtlarını yengeçlerin genetik tarihi üzerine uzun süredir devam eden teorilerle uyumlu hale getirerek, bunu en az 100 milyon yıl öncesine geri götürüyor.

Yengeçlerin hayat ağacını yeniden oluşturup bir soy ağacını bir araya getirecek ve bazı moleküler DNA analizleri yapacak olsaydık, tahminen, deniz dışı yengeçlerin 125 milyon yıldan daha uzun bir süre önce deniz atalarından ayrıldığını söylerdik. Ancak bir sorun var çünkü gerçek fosil kayıtları 75 ila 50 milyon yaşında çok erken bir döneme ait. Dolayısıyla bu yeni fosil ve onun orta Kretase yaşı, tahmin edilen moleküler sapma ile yengeçlerin gerçek fosil kayıtları arasındaki boşluğu kapatmamızı sağlıyor.

Javier Luque

Yeni fosile Cretapsara athanata, “bulutların ve suların ölümsüz Kretase ruhu” adı verildi. Yapılan bu adlandırma ile yaşadığı çağı, Güney ve Güneydoğu Asya mitolojik ruhlarını onurlandırmaktadır. Kehribar içinde asılı duran canlı, gerçek bir yengeç olarak anında tanınabildi.

Mikro-CT taramalarını kullanan ekip, yengecin antenlerini, bacaklarınu ve ince tüylerle kaplı ağız kısımlarını, büyük gözlerini ve hatta solungaçlarını net ve ayrıntılı bir şekilde görebildi.

Fosilleşmiş kehribar örneği, Çin’deki Longyin Amber Müzesi’nde bulunuyor. Parça, Myanmar’daki yerel madenciler tarafından toplandı ve 2015’te yasal olarak satın alındı. Makalede, yazarlar kuzey Myanmar’daki sosyopolitik çatışmayı kabul ediyor ve araştırmalarını bölgedeki çatışmaların 2017’de yeniden başlamasından önceki materyalle sınırlandırdıklarını söylüyorlar. Kachin Eyaletindeki durumun kabul edilmesinin, Myanmar’daki mevcut çatışma ve bunun arkasındaki insan maliyeti hakkında farkındalığı artırmaya hizmet edeceğini umuyorlar.

On yıldan fazla bir süredir yengeç evrimi üzerine çalışan Luque, örneğin 2018’de farkına vardığını ve o zamandan beri buna takıntılı olduğunu söyledi. Bulgunun, insanların yengeçleri spot ışığında başka bir anı hak ettiğini düşünmesini umuyor.

Bu çalışma, Ulusal Bilim Vakfı, Çin Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı, National Geographic Society, Merkezi Üniversiteler için Temel Araştırma Fonları, Yale Biyosfer Araştırmaları Enstitüsü ve Kanada Doğa Bilimleri ve Mühendislik Araştırma Konseyi tarafından desteklenmiştir.

Kaynaklar:

https://news.harvard.edu/gazette/story/2021/10/rare-crab-in-amber-offers-evolution-clues/