Afrika Pengueni (Spheniscus demersus)

Afrika penguenleri dondurucu soğuklarda bulunmasa da, Afrika kıyılarındaki soğuk sularda onları kuru ve sıcak tutan siyah, beyaz ve gri su geçirmez tüylerle kaplıdır. Ayrıca beyaz göğüslerinde bir dizi nokta benzeri işaretler vardır. Her penguenin tüy deseni bir insanın parmak izleri kadar benzersiz olduğundan, bu benekler de her pengueni özel olarak tanımaya yardımcı olur. Afrika penguenlerinin belirgin, sivri uçlu bir gagası ve siyah ayakları vardır. Afrika pengueni, en küçük penguen türlerinden biridir. Erkekler genellikle dişi Afrika penguenlerinden biraz daha büyüktür.

Afrika penguenleri birbirleriyle seslendirmeler ve beden dili aracılığıyla iletişim kurarlar. Her bireyin onu diğerlerinden ayıran kendine özgü bir seslendirmesi vardır. Üç farklı türde çağrı kullanırlar: bir eşi çekmek için kullanılan bir anma; topraklarını savunmak için kullanılan bağırma; ve eşler tarafından biri karada, diğeri denizdeyken birbirlerinin yerini tespit etmek için kullanılan hımlama. Bir penguen kendini saldırgan hissettiğinde, ağzı açık kalma, gagayı işaret etme, gagalama ve fatura kesme gibi vücut dili aracılığıyla iletişim kurmaktadır.

En ayırt edici özelliklerinden biri, Güney Afrika’daki yüksek sıcaklıklarla başa çıkmalarına yardımcı olan, her bir gözün üzerindeki çıplak deri parçası. Penguen ne kadar ısınırsa, çevresindeki hava tarafından soğutulan bu bölgelere o kadar fazla kan akar ve kuşu daha serin tutar. Artan kan akışı nedeniyle, bir penguen ısındıkça bu çıplak deri parçası daha da pembeleşir.

Afrika penguenleri, Namibya’dan Port Elizabeth’e ve çevresindeki adaların çoğuna kadar Afrika’nın güneybatı kayalık kıyıları boyunca büyük kolonilerde bulunabilir. En büyük koloni Dyer Adası’nda bulunuyor. Kuşlar, guano adı verilen kum veya dışkı birikintilerine veya çalıların veya kayaların altına yuva yaparlar. Barınak, sıcak Afrika günlerinde sert güneşten korunmalarını sağlar.

Hızlı yüzücüler olmaları, sardalya ve hamsi ile kalamar ve kabuklular da dahil olmak üzere denizden çeşitli avları yakalamalarını sağlar. Bu doyurucu küçük penguenler nefeslerini 2 dakikadan fazla tutabilir ve 120 m derinliğe dalabilir! Bir penguen günde 1 kilo yiyecek veya vücut ağırlığının yüzde 14’ü kadar yiyebilirler.

Afrika penguenleri dört yaş civarında cinsel olgunluğa erişirler. Bu sırada erkek dişiye eşek benzeri bir anırma ile kur yapacak. Bu çağrı aynı zamanda onlara eşek pengueni takma adını da kazandırmıştır. Erkek dişi tarafından kabul edildikten sonra, çift sezonun geri kalanında bağ kurmaya devam eder ve bazen gelecekteki çiftleşme mevsimleri için bağlı kalırlar, ancak her zaman değil. Dişi, iki yumurta bırakacağı bir yuva kazar. Her iki ebeveyn de yumurtaları 40 güne kadar kuluçkaya yatırır. Civcivler yumurtadan çıktıktan sonra, ilk 30 gün civcivleri sıcak tutma ve besleme sorumluluğunu ebeveynler paylaşır. Yavrular bir aylık olduklarında, ebeveynleri yiyecek için avlanırken civcivler diğer civcivlerle kısa süreliğine bırakılır. Civcivler, ısınmak ve birbirlerini yırtıcılardan korumaya yardımcı olmak için büyük “kreş grupları” halinde toplanırlar. Yavrular, yaklaşık dört aylık olduklarında koloniden ayrılır ve yavru tüylerini geliştirirler.

Yetişkin Afrika penguenleri büyük ölçüde yerleşiktir, ancak avlanma zamanlarında bazı farklılıklar meydana gelmektedir. Erişkin bireyler genellikle üreme alanlarının 400 km çevresinde kalırlar, ancak 900 km’ye kadar uzakta oldukları da kaydedilmiştir. Dört aya kadar kalabilecekleri denize açılmadan önce ürerler ve tüy dökerler. Genç bireyler bağımsızlıklarını kazandıktan sonra, gençler doğum kolonilerinden 2.000 km’ye kadar dağılmaktadır. Doğudan gelenler batıya, batından ve güneyden gelenler ise kuzeye doğru hareket ederler. Bazı kolonilerin büyümesi, gıda mevcudiyetini izleyen ilk yetiştiricilerin gücüne bağlansa da, çoğu penguen daha sonra tüy dökmek ve üremek için doğum kolonilerine geri dönerler. Yetişkin bireyler koloni halinde yuva yaparlar, ancak izole olarak da yuva yapabilirler. Denizde tek başlarına, çiftler halinde ya da bazen 250 bireye kadar çıkabilen küçük gruplar halinde avlanabilirler.

Bu tür, muhtemelen ticari balıkçılık ve av popülasyonlarındaki değişimlerin bir sonucu olarak çok hızlı bir nüfus düşüşü yaşadığı için Tehlike Altında olarak sınıflandırılmıştır. Bu eğilim şu anda herhangi bir geri dönüş belirtisi göstermiyor ve daha fazla düşüşü önlemek için acil koruma eylemi gerekmektedir. Üreme çiftlerinin sayısı için son sayım verileri, düşüş oranının aslında son yıllarda artmış olabileceğini düşündürmektedir. 2015 yılında toplam çift sayısı yaklaşık 20.850 çift veya 41.700 olgun birey olduğu belirtilmiştir. Ancak tahmini nüfus düşüş hızının hızlandığı doğrulanırsa, türlerin yeniden popülasyonunun artması için önlem alınması gerekebilir.

Namibya’daki Afrika pengueni nüfusu 1978’de 12.162 çiftken 2015’te bu sayı tahminş 5.800 çifte kadar düşmüştür. Güney Afrika nüfusu ise 1978/1979’da yaklaşık 70.000 çiftken 2015’te 19.300 çifte düştü. Bu veriler Afrika penguenlerinin 3 nesilde %50’den fazla popülasyon kaybettiğini göstermektedir.

Kaynaklar:

1. Animals Sandiegozoo https://animals.sandiegozoo.org/animals/african-penguin
2. Datazone Birdlife http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/african-penguin-spheniscus-demersus/text
3. Scott Olmstead https://www.flickr.com/photos/sparverius/