Ren geyiği (Rangifer tarandus)
Ren geyikleri göç ederken hemen hemen tüm kara memelilerinden daha uzun mesafa kat etmesiyle bilinmektedir. İlkbahar ve sonbahar döneminde gerçekleşen yoğun göçlerle yılda 5.000 kilometreden fazla yol kat edebilirler ve 80 km/saat hıza ulaşabilirler. İlkbahar göçünde ren geyikleri, buzağılama alanlarına geri dönerler. Ren geyikleri sayıları on binleri bulabilen sürüler halinde göç ederler. Toplu halde bulunma davranışının sivrisinek tacizine karşı bir miktar rahatlama getirdiği düşünülmektedir. Soğuk havalar geldikçe, gruplar küçülür ancak ren geyikleri bu dönemlerde de bir araya gelebilmektedir. Erkek ren geyikleri, bölgelerindeki dişilerle çiftleşmek için rakip erkeklerle dövüşmektedir. Çoğu dövüş kısa sürse de yaralanma ve ölümle sonuçlanan kavgalar da olabilmektedir. Çoğu ren geyiği kışı, kar koşullarının daha elverişli olduğu ormanlık alanlarda geçirirler. Ren geyikleri, koku alma yetenekleriyle kar altındaki besinleri bulabilmektedir. Yeme ulaşmak için karı ön ayaklarıyla kazarlar. Baskın ren geyikleri, sık sık diğer hayvanlar tarafından kazılmış çukurları onların elinden alırlar.
Kaynak: Peter Granström
Ren geyiğini alt türleri farklı vücut boyutlarına sahiptir. Genel olarak daha güney enlemlerde yaşayan alt türler, kuzeydeki kuzenlerinden daha büyüktür. Ren geyiği, 120 cm’ye kadar omuz yüksekliğine ve 150 ila 230 cm arasında toplam uzunluğa sahip olabilirler. Kısa kuyrukları vardır. Bazı alt türlerde erkeklerinin dişilerin iki katı büyüklüğünde olduğu belirgin bir cinsel dimozfizm vardır. Ren geyikleri soğuğa karşı oldukça koruyucu ve hafif olan vücut kürküne sahiptir. Bu tüylerin içi boş ve oldukça incedir, bu da ısıyı vücutta tutmaya yardımcı olur ve onları daha canlı hale getirir. Kürk rengi alt türlere, bölgelere, cinsiyete ve mevsime göre değişmektedir. Yaz aylarında ormanlık alanlarda yaşayan ren geyikleri koyu kahverengi, Grönland’da (R. t. groenlandicus) ve yüksek Arktik’te yaşayan ren geyiği’nde ise beyaz renk görülebilmektedir. Beyaz alanlar genellikle göbek, boyun ve toynakların üzerinde bulunmaktadır.
Rangifer tarandus, her iki cinsiyette de boynuz olan tek geyik türüdür. Olgun boğalar muazzam ve karmaşık boynuzları taşıyabilirken, dişiler ve genç bireyler genellikle daha küçük ve daha basit boynuzlara sahiptir. Olgun erkek ren geyikleri genellikle azgınlıktan kısa bir süre sonra boynuzlarını dökerken, dişiler ise boynuzlarını ilkbahara kadar tutabilmektedir.
Dişi ren geyikleri genellikle erkeklerden daha uzun ömürlüdür. Dişi ren geyikleri 15 yıldan fazla yaşayabiliyorken erkek bireyler genellikle 10 yıldan daha az yaşamaktadır. Ortalama yaşam süresi ise 4,5 yıldır.
Buzağı ren geyikleri, yaşamlarının ilk haftasında ayılar, kurtlar ve diğer yırtıcı türler tarafından avlanmaya karşı oldukça savunmasızdır. Sağlıklı ve yetişkin ren geyikleri ise yaşlılık veya hastalık yaşam kalitesini düşürmeye başlayana kadar yırtıcılara karşı daha başarılıdır. Ren geyiklerinin yırtıcılara karşı belki de en büyük dezavantajı sürüler halinde gezmesidir. Sürüler halinde gezen ren geyikleri arkalarında daha fazla iz ve koku bıraktığından dolayı daha bulunabilir hale gelirler.
Ren geyikleri Kuzey Kutbu boyunca yerli halkların kültürlerinde çok önemli bir yer tutmuşturç Bazı Sibirya, İskandinav ve Amerikan yerli kültürleri, ren geyiği sürüsü etrafında inşa edilmiştir.
Kaynaklar:
- Animaldiversity https://animaldiversity.org/accounts/Rangifer_tarandus/
- Itis https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=180701#null
- Cabi https://www.cabi.org/isc/datasheet/66662
