Modern Belgeselciliğin Babası: David Attenborough

Doğa bilimci ve televizyoncu kişiliği ile tanınan David Attenborough, modern doğa belgesellerinin tartışmasız en önde gelen kişisidir. Ayrıca modern belgeselciliğin babası olarak kabul edilmektedir.

David Attenborough Kimdir?

Yayıncı David Attenborough, Cambridge Üniversitesi’nde doğa bilimleri okuduktan sonra kariyerine BBC’de yapımcı olarak başladı ve burada oldukça başarılı olan Zoo Quest serisini başlattı. Attenborough, 1965’te BBC Two’nun kontrolörü oldu ve daha sonra programlama direktörü seçildi. Görev süresi içerisinde, istasyon renkli televizyona geçti ve Attenborough, doğal tarih içeriğinin geliştirilmesinde etkili oldu. Attenborough, modern doğa belgeselinin standartlarını belirleyen Life on Earth (Yeryüzünde yaşam) dahil olmak üzere çeşitli diziler yazmaya ve üretmeye başlamak için BBC’den ayrıldı. O zamandan beri Attenborough, sayısız ödüllü, doğa odaklı program yazdı, üretti, sunuculuk yaptı ve anlattı. Hayatını vahşi yaşamı korumaya ve tanıtmaya adadı.

Hayatı ve Eğitimi

Ünlü doğa bilimci ve televizyon kişiliği David Frederick Attenborough, 8 Mayıs 1926’da İngiltere’nin Londra banliyösünde dünyaya geldi. Bir üniversite müdürü ve bir yazarın üç erkek çocuğundan ikincisi olan o ve erkek kardeşleri, seçtikleri kariyerlerinde büyük başarılar elde edeceklerdi ve bu da onları büyüdükleri Leicester şehrinden çok uzağa götürecekti. David’in ağabeyi Richard, Akademi Ödüllü bir aktör ve yönetmen oldu ve küçük kardeşi John, İtalyan otomobil şirketi Alfa Romeo’da üst düzey yönetici olmayı başardı.

Yaşadığı göreceli kentsel çevreye rağmen, Attenborough’nun doğal dünyaya olan hayranlığı erken gelişti ve yedi yaşına geldiğinde oldukça büyük bir kuş yumurtası ve fosil koleksiyonu oluşturdu. 1936’da ünlü doğa bilimci Gri Baykuş’un konuya olan ilgisini derinleştiren bir dersine katıldı ve liseden mezun olduktan sonra Cambridge Üniversitesi’nde doğa bilimleri okumak için burs kazandı. 1947’de eğitimini tamamladıktan sonra, Attenborough Kraliyet Donanması’nda iki yıl görev yapmak üzere çağrıldı. Ancak, bunun dünyayı görme şansı olacağına dair tüm umutları, Galler’de bir gemiye gönderildiğinde suya düştü.

1949’da Attenborough Londra’ya döndü ve editör olarak iş buldu. Ertesi yıl BBC ile bir eğitim programına başladı. 1952’de Attenborough eğitimini tamamladı ve televizyon istasyonunda yapımcı olarak çalışmaya başladı ardından hem BBC’de hem de ileride bir dönüm noktası olacak kariyerinin başlangıcını atmış oldu.

BBC’de Yayınlanan Belgesel ve Dizileri

BBC’de Attenborough iki engelle karşılaştı. Birincisi, istasyonun doğa bilimlerine ayrılmış çok az programı vardı ya da hiç yoktu. İkincisi ise patronu Attenborough’nun dişlerinin onun bir canlı yayın kişiliği olamayacak kadar büyük olduğunu düşünüyordu. Ancak bu engellere rağmen, Attenborough sebat etti ve nihai kaderine giden yolda küçük adımlar attı. Animal, Vegetable, Mineral adlı yarışma programının yapımcılığını yapmaya başladı ve ardından doğa bilimci Sir Julian Huxley ile birlikte The Pattern of Animals adlı bir programın sunuculuğunu üstlendi.

Ancak Attenborough, hayvanları genellikle doğal yaşam alanlarından çıkarıp bir televizyon stüdyosunun rahatsız edici ortamına getiren bu tür gösterilerin formatından memnun değildi. Bu talihsiz gelenekten kopmak isteyen Attenborough, 1954’te Zoo Quest adlı bir dizi başlattı. Program, hayvanları sadece esaret altında değil, aynı zamanda vahşi doğada da filme aldı ve film ekipleri, hayvanların görüntülerini yakalamak için uzaklara seyahat etti. Zoo Quest, yerinde ancak saygılı bir şekilde vahşi yaşamı filme alma yaklaşımıyla, doğa belgeselleri için günümüzde kullanılakta olan genel standartları belirledi. Gösteri izleyicilerle o kadar başarılı oldu ki BBC’nin 1957’de Doğa Tarihi Birimi’ni kurmasına yol açtı.

Artan başarısına rağmen, Attenborough 1960’ların başında Londra Ekonomi Okulu’nda sosyal antropoloji okumak için BBC’den ayrıldı. Ancak, BBC Two 1965’te oluşturulduğunda, Attenborough’dan kontrolörü olarak istasyona dönmesi istendi. Hem bu sıfatla hem de BBC ve BBC Two için programlama direktörü olarak Attenborough, kilometre taşları toplamaya devam etti, The Ascent of Man and Civilization gibi eğitim dizilerine öncülük etti, BBC’nin renkli televizyona geçişini denetledi. Diğerlerinin yanı sıra John Cleese ve Terry Gilliam’ın oynadığı Monty Python’s Flying Circus adlı tuhaf komedi dizisine katkılarından dolayı 1970 yılında İngiliz Akademisi onu Desmond Davis Ödülü ile onurlandırdı. Yine de Attenborough, gençliğinden beri içinde kalan tutkudan kurtulamadı ve 1972’de hayallerinin peşinden gitmek için BBC’deki görevinden istifa etti.

Life on Earth (Yeryüzünde Yaşam)

BBC’den ayrıldıktan sonra, Attenborough serbest yazar olarak TV dizileri yazmaya ve üretmeye başladı. Endonezya’nın antropolojik bir çalışmasını içeren Eastwards with Attenborough (1973) ve The Tribal Eye (1975) dahil olmak üzere bir dizi başarılı programla çalışma hayatına atıldı. Ancak Attenborough en büyük başarısını, 1976’da Life on Earth programı ilk kez yayınlandığında elde edecekti. Doğada evrimin rolünün 96 bölümlük bir incelemesi olan gösteri, Attenborough ve ekiplerini dünyanın dört bir yanına götürdü, vahşi yaşamı dünya çapında evlere getirmek için en son çekim tekniklerini kullanarak tahminen 500 milyondan fazla bir izleyici kitlesi kazandı.

Life on Earth’ün başarısı, Attenborough’u herkesin bildiği bir isim yaptı ve takip eden yıllarda, hayvan gelişimi ve davranışına odaklanan The Trials of Life (1990); Botanik dünyasını keşfetmek için hızlandırılmış fotoğrafçılığı kullanan Bitkilerin Özel Yaşamı (1995); Attenborough in Paradise (1996), en sevdiği hayvanlar, cennet kuşları hakkında; ve Peabody Ödülü kazandığı 10 bölümlük The Life of Birds (1998) dizisi. Ayrıca BBC’nin 1977’den 2005’e kadar 250 bölüm yayınlanan Wildlife on One programı ve BBC’de yayınlanan en büyük vahşi yaşam belgeseli ve HD olarak yayınlanan ilk program olan 2006 Planet Earth dizisi de dahil olmak üzere çok sayıda başka programın anlatımını yaptı.

David Attenborough’a Dair

Attenborough, yaşamı boyunca başarılarıyla sayısız ödül aldı. 1985’te şövalye ilan edildi, 2002’de Kraliçe II. Elizabeth’ten Liyakat Nişanı aldı ve Oxford ve Cambridge dahil olmak üzere İngiliz üniversitelerinden en az 31 fahri derece aldı. 2002’de Life on Air adlı biyografisini yayınladı ve 2012’de BBC belgeseli Attenborough: Vahşi Doğada 60 Yıl’ın konusu oldu. 2014’te bir anket, İngiltere’deki en güvenilir halk figürü olarak kabul edildiğini ortaya koydu. Attenborough aynı zamanda kayıtlı insanlık tarihinde en çok seyahat eden kişidir ve Kuzey Kutbu’nu ziyaret eden en yaşlı kişidir. Ama belki de hepsinden daha uygun bir şekilde, Attenborough’nun adıyla birçok bitki, böcek ve kuş türü lütfedildi ve bu, onun hayatını kutladığı ve koruduğu birçok yaratıkla birlikte yaşamasını sağladı.

Eşi

Attenborough 1950’de Jane Oriel ile evlendi, Jane 1997’de beyin kanamasından ölene kadar birlikte kaldılar. Çiftin birlikte iki çocuğu vardı: bir kız ve bir oğlan.

Kaynaklar:

https://www.biography.com/personality/david-attenborough