Tüy Akarları (Feather mites)

Tüy akarları (ing: feather mites), kuşların kanat ve kuyruk telekleri üzerinde kalıcı olarak parazitik ya da kommensal (bir canlının yarar sağladığı, diğerininse bu birliktelikten etkilenmediği yaşam türü) yaşam süren canlılar olarak bilinir. Analgoidea ve Pterolichoidea üst-ailesi altında sınıflandırılan bu canlılarla ilgili yapılan çalışmalar neticesinde 2.500’ün üzerinde tür tanımlanmış olup dünyada 10.000’in üzerinde tür olduğu tahmin edilmektedir.

Konak kuşlar üzerinde yerleştiği bölgelere göre hav tüyü akarları, kontur tüyü akarları, kanat ve kuyruk teleği akarları ve deri akarları olarak adlandırılmaktadır. Tüy akarları, uropygial bezden (Glandula uropygialis) salgılanan yağ ve tüy döküntülerinin yanı sıra polen, mantar ve diğer organik materyallerle beslenirler.

Dünyada tüy akarı çalışmalarına baktığımızda, dünyanın farklı bölgelerinden her geçen gün yapılan çalışmalarla birlikte yeni türlerin tanımlandığını veya geçerli türlerin filogenetik ilişkilerinin açıklığa kavuştuğunu görmekteyiz. Oysaki 500’e yakın türle zengin bir ornitofaunaya sahip olan Türkiye’de yapılan çalışmaların son derece yetersiz olduğu dikkat çekmektedir. Şu ana kadar yapılan çalışmalar sonucunda Türkiye faunasında bulunan kuşlarda 45 tür tespit edilmiştir.

Türkiye’nin tüy akarları (Avian feather mites of Türkiye/Turkey)

1: Alloptes obtusolobus

2: Alloptoides aythinae

3: Analges mucronatus

4: Analges passerinus

5: Analges spiniger

6: Analges turdinus

7: Diplaegidia columbae

8: Megninia ginglymura

9: Strelkoviacarus quadratus

10: Avenzoaria totani

11: Zachvatkinia larica

12: Falculifer rostratus

13: Freyana anatina

14: Freyana nyrocae

15: Hieracolichus ramosus

16: Dolichodectes edwardsi

17: Joubertophyllodes modularis

18: Monojoubertia microphylla

19: Proctophyllodes cetti

20: Proctophyllodes clavatus

21: Proctophyllodes doleophyes

22: Proctophyllodes lusciniae

23: Proctophyllodes mesocaulus

24: Proctophyllodes rubeculinus

25: Proctophyllodes scolopacinus

26: Proctophyllodes stylifer

27: Proctophyllodes sylviae

28: Proctophyllodes troncatus

29: Grallolichus minutus

30: Pelargodacna heteromorpha

31: Periexocaulus anacanthus

32: Pseudolichus solutocurtus

33: Xoloptes claudicans

34: Pteronyssoides striatus

35: Scutulanyssus hirundicola

36: Ptiloxenus majör

37: Temnalges mesalgoides

38: Trouessartia bifurcata

39: Trouessartia inexpectata

40: Trouessartia jedliczkai

41: Trouessartia kratochvili

42: Trouessartia microcaudata

43: Trouessartia reguli

44: Trouessartia rubecula

45: Trouessartia trouessarti

Kaynaklar:

Dabert. J., Mironov, S.V. 1999. Origin and evolution of feather mites (Astigmata). Experimental and Applied Acarology, 23: 437–454.

Eren, G. and Açıcı, M. 2022. A contribution to avian ectoparasite fauna of Turkey: the reports of feather mites and tick on the Great tit (Parus major L.). Acarological Studies, 4 (1): 21-27.

Eren G, Özkoç ÖÜ, Açıcı M (2022). New record of three feather mites (Acariformes: Astigmata) from Turkey. Second International Congress on Biological and Health Sciences-ICBH 2022. Turkey,  p. 280.

Gürler, A.T., Mironov, S.V. and Erciyes-Yavuz, K. 2013. Avian feather mites (Acari: Astigmata) of Samsun, Turkey. Acarologia, 53 (1): 17-23.

Mironov, S.V. 1987. Morphological adaptations of feather mites to different types of plumage and skin of birds. Parazitologicheskii Sbornik, 34: 114–132.

Mironov, S.V. 1999. Feather mites: general morphological adaptations, phylogeny and coevolutionary relationships with birds. Ekologija (Vilnius, Lithuania), 2: 57-66.

Per, E. and Aktaş, M. 2018. The monitoring of feather mites (Acari, Astigmata) of the Warbler (Aves: Sylviidae) species in the Kızılırmak delta, Samsun, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 42 (4): 394-401.

Proctor, H.C. 2003. Feather mites (Acari: Astigmata): ecology, behavior and evolution. Annual Review of Entomology, 48: 185-209.