İklim değişikliği tropik kuşları küçültüyor olabilir!
Araştırmacılar, boyutta küçük bir azalmanın bile hayvanların daha serin kalmasına yardımcı olabileceğinden şüpheleniyor.
Araştırmacılar Brezilya’nın Amazon yağmur ormanlarının ücra köşesinde olup yolların tahribat yaratmadığı geniş bir ormanlık alanda, kuşları yakalayıp ölçmek için yıllardır çalışmaktalar. Amazonun göz kamaştırıcı canlı çeşitliliğinin bir örneği olan bu alan, ağaçları kesmenin ve yol çalışmalarının habitat zenginliğine nasıl darbe indirdiğinin ortaya çıkması açısından oldukça önemliydi.
Her ne kadar bu alanda insanların yol açtığı tahribatlar olmasa da kuşlarda bir takım değişiklikler gözlemlendi. Kuşların vücutlarının zamanla küçüldüğü tespit edildi.
40 yılı aşkın bir süredir, onlarca Amazon kuş türü kitlesel olarak azaldı. Araştırmacılar, 12 Kasım’da Science Advances’ta birçok türün her on yılda bir ortalama vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 2’sini kaybettiğini bildirdi. Dahası, bazı türlerin önceki dönemlere göre daha uzun kanatları var. Araştırmacılar, bu değişimlerin daha sıcak, daha değişken bir iklimle örtüştüğünü ve bunun kuşların serin kalmasına yardımcı olabileceğini düşünüyorlar.
“İklim değişikliği geleceğe ait bir şey değil.” Ann Arbor’daki Michigan Üniversitesi’nden kuş bilimci olan ancak araştırmaya dahil olmayan Ben Winger göçmen kuşlarda benzer bir küçülme olduğunu belgeledi ve “bu yaşananlar günümüzde oluyor ve bizim düşünmediğimiz etkileri var” diyor. Çok farklı bağlamlarda çok sayıda farklı kuş türünde aynı değişimleri görmek “daha evrensel bir fenomene işaret ediyor” diyor.
40 yıl boyunca vücut büyüklüğündeki değişimleri izlediler.
Kaynak: Sciencenews
Biyologlar uzun zamandır vücut büyüklüğü ve sıcaklığın birbiri ile ilişkili olduğunu belirtiyor. Daha soğuk iklimlerde, büyük olmak faydalıdır çünkü bireyin hacmine göre daha küçük bir yüzey alanına sahip olması, deri yoluyla kaybolan ısıyı azaltır ve vücudu daha sıcak tutar. Calif’teki İntegral Ekoloji Araştırma Merkezi’nde ekolojist olan Vitek Jirinec, iklim ısındıkça, “organizmaların ısıyı daha iyi boşaltmasına yardımcı olmak için vücut boyutlarının küçülmesini beklersiniz” diyor.
Winger ve meslektaşları 2020’de Ecology Letters’da bildirdiklerine göre, Kuzey Amerika göçmen kuşlarının birçok türü küçülüyor. Winger, iklim değişikliğinin muhtemel suçlu olduğunu söylüyor, ancak göçmen kuşlar dünyayı dolaşırken çok çeşitli koşullar yaşadıklarından, kuşların karşılaşabileceği bozulmuş habitatlar gibi diğer faktörler göz ardı edilemez.
Yerinde kalıp göç etmeyen kuşların da küçülüp küçülmediğini görmek için Jirinec ve meslektaşları, Amazon’un 43 kilometrelik bozulmamış bir bölgesinde 1979’dan 2019’a kadar toplanan göçmen olmayan kuşlara ilişkin verileri analiz etti. Bu verilerde, 77 türden 11.000’den fazla bireysel kuş için 1979’dan 2019’a kadar alınan kütle ve kanat uzunluğu gibi ölçümlerini içermektedir. Araştırmacılar ayrıca bölge için iklim verilerini de incelediler.
Araştırmacılar, orman tabanından böcekleri yakalayan Kızıl başlıklı antthrush (Formicarius colma) ve meyveleri tüketen Amazon motmotları (Momotus momota) kadar farklı kuşlar da dahil olmak üzere, bu dönem boyunca tüm türlerin kitlesel olarak azaldığını tespit ettiler. Türler, her on yılda ortalama vücut ağırlıklarının yaklaşık yüzde 0,1’inden yaklaşık yüzde 2’sine kadar kütle kaybetti. Örneğin, motmot, çalışma süresi boyunca 133 gramdan yaklaşık 127 grama düştü.
Bu değişiklikler, yağışlı mevsimde ortalama sıcaklıkta 1 santigrat derece ve kuru mevsimde 1.65 derece C’lik genel bir artışla aynı zamana denk geldi. Sıcaklık ve yağış da zaman içinde daha değişken hale geldi ve özellikle sıcak veya kurak bir mevsim gibi kısa vadedeki dalgalanmalar, sıcaklıktaki sürekli artıştan ziyade boyut eğilimlerini daha iyi açıkladı.
Jirinec, “Kurak mevsimler kuşlar için gerçekten stresli” diyor. Kuşların kütlesi, özellikle sıcak ve kurak dönemlerden sonra en fazla bir veya iki yılda azaldı, bu da kuşların ısı stresiyle başa çıkmak için küçüldüğü fikrini destekliyor.
Gıda mevcudiyetinin azalması gibi diğer faktörler de kuşların daha küçük boyutlara evrilmesine yol açabilir. Ancak, çok farklı diyetlere sahip kuşların kitlesel olarak azalması nedeniyle, olası nedenin iklim değişikliği gibi daha yaygın bir güç olduğunu söylüyor Jirinec.
Kanat uzunluğu 61 kuş türünde büyüdü ve her on yılda yaklaşık yüzde 1’lik bir maksimum artış oldu. Jirinec, daha uzun kanatların daha verimli ve dolayısıyla daha havalı kanatları oluşturduğunu düşünüyor. Örneğin, ağır gövdesi ve kompakt kanatları ile bir savaş uçağı manevra yapmak için muazzam bir güç gerektirir. Hafif ve uzun kanatlı bir planör, aksine, çok daha verimli bir şekilde seyir edebilir.
“Daha uzun kanatlar [kuşların] daha verimli uçmasına ve daha az metabolik ısı üretmesine yardımcı olabilir”, bu da daha sıcak koşullarda faydalı olabilir, diyor. “Ama bu sadece bir hipotez.” Bu vücut değişikliği, zamanlarını orman zemininden daha sıcak ve daha kuru olan gölgeliklerde daha yüksekte geçiren kuşlarda daha belirgindi.
Şekil ve boyuttaki bu değişikliklerin iklim değişikliğine evrimsel bir adaptasyonu mu yoksa sadece daha yüksek sıcaklıklara fizyolojik bir tepkiyi mi temsil ettiği belirsizliğini koruyor. Durum ne olursa olsun, Jirinec, değişimin insan faaliyetinin zararlı gücünü gösterdiğini öne sürüyor.
“Amazon yağmur ormanları gizemli, uzak ve biyolojik çeşitlilikle dolu” diyor. “Bu çalışma, medeniyetten uzak, bunun gibi yerlerde bile iklim değişikliğinin izlerini görebileceğinizi gösteriyor.”
Kaynaklar:
https://www.sciencenews.org/article/climate-change-shrinking-birds-tropical
