Sekreter kuşu (Sagittarius serpentarius)
Sekreter kuşları, yarı çöllerde, hafif ağaçlık veya çalılık alanlarda da yaşasalar da, açık savanaları ve otlakları da tercih ederler. Çayırlarda, görüşlerinin engellenmemesi için çimenlerin bir metre veya daha az olduğu alanları seçerler. Avlanma fırsatları sunan tarım alanlarının yakınında yaygındır. Sekreter kuşları asla aşırı kurak olan gerçek çöllerde veya yoğun ormanlık alanlarda bulunmazlar. Bu kuşlar deniz seviyesinden yaklaşık 3.000 m’ye kadar görülebilmektedir. Onlar karasal yırtıcılardır, genellikle çiftler halinde dolaşırlar ve yerde av hayvanları ararlar. Küçük memeliler, kuşlar ve yumurtalar, yılanlar, kertenkeleler, küçük kaplumbağalar, amfibiler, böcekler ve kabuklularla beslenen çok çeşitli bir diyete sahiptir.
Kaynak: Nedko Nedkov
Sekreter kuşları yaklaşık 0,9 ila 1,2 metre boyunda ve 2,3 ila 4,27 kg ağırlığındadır. Dişiler erkeklerden biraz daha küçük olma eğilimindedir. Dişilerin kanat açıklıkları 1,2 ile 1,32 m arasında değişirken, erkeklerin kanat açıklıkları 1,26 ile 1,35 m arasında değişmektedir.
Bu büyük yırtıcı kuşların çok farklı bir morfolojisi vardır. Tüyleri genellikle gri renklidir, belki biraz beyaz tüyleri vardır. Kanatlarında siyah uçuş tüyleri ve başlarının arkasında siyah uçlu tüyleri vardır. Çıplak yüzü turuncu ila kırmızı renktedir. Nispeten küçük kafaları, gri-beyaz gagaları, uzun boyunları ve kartal benzeri gövdeleri vardır. Bununla birlikte, bir kartaldan farklı olarak, çıplak, pembemsi bacaklar çok uzundur ve keskin pençeleri olan kısa ayak parmaklarında son bulur. Bacakların tibial kısımları, kuşa şort giyiyormuş görünümü veren siyah tüylerle kaplıdır.
Juvenil Serketer kuşarı, birkaç istisna dışında, görünüşleri yetişkinlere benzemektedir. İlk olarak, yüzdeki çıplak cilt turuncu veya kırmızı yerine sarıdır. İkincisi, yavrular kanat omuz tüylerinin uçlarında siyah renklenme gösterirken, aynı zamanda alt kanat kaplamalarında kahverengiden siyaha kadar çizgiler görülür. Son olarak, yavrular yetişkinlere göre daha kısa kuyruk tüylerine sahip olma eğilimindedir.
Serketer kuşarı, özellikle çok uzun bacakları nedeniyle, diğer yırtıcı kuşlara benzetmek oldukça zordur. Uzakça bir mesafeden sekreter kuşları, toylarla ya da turnalarla karıştırılabilir. Belki de en çok Mavi turnalarla karıştırılacaktır.
Kaynak: Bob Walker
Sekreter kuşları tek eşlidir ve ömür boyu tek bir eşle çiftleştikleri düşünülmektedir. Kur sırasında, havada ve yerde figürlerini sergilerler. Sekreter kuşlarının kur yapma davranışı, diğer yırtıcı kuşlarınkine oldukça benzerdir. Yerde yaptığı kur dansı daha çok turnaların hareketlerine benzer ve iki kuş, kanatları açık şekilde havada dans ederler. Bazen küçük sekreter kuş gruplarının hepsi yerde yapılan kur davranışına katılır. Kur gösterilerinden sonra, bazı çiftler ağaçlarda çiftleşse de, çiftleşme genellikle yerde gerçekleşir.
Sekreter kuşları, ağustos ayından mart ayına kadar üremede zirvelerde olmasına rağmen yıl boyunca üreyebilmektedir. Hem erkek hem de dişi bireyler, düz tepeli bir ağacın (genellikle bir akasya ağacı veya başka bir dikenli ağaç) üzerinde büyükçe bir yuva kuracaktır. Yuva genellikle ince dallardan yapılmış ve kalın bir ot, yün, gübre ve benzeri malzemelerle kaplı tabak şeklinde bir platformdur. Bir çift sekreter kuşu genellikle aynı yuvayı uzun yıllar yeniden kullanacak ve her yıl 1,5 ila 2,5 metre çapında bir yuva oluşturmak için yapıya bazı eklemeler yapacaktır. Yapı ağaç tarafından desteklenemeyecek kadar büyük ve ağır hale gelirse ve muhtemelen çökecek gibi görünüyorsa, sıkça kullanılan bu yuva terk edilecektir.
Kaynak: Mathieu Billotey
Dişi bireyler, her biri iki ila üç gün arayla olmak üzere 1 ila 3 arasında yumurta bırakırlar. Yumurtalar kireç beyazıdır ve kırmızımsı kahverengi çizgiler içermektedir. Yumurtaların boyutları değişkendir ve uzunlukları 68 ila 92 mm ve genişliği 52 ila 61 mm arasında değişebilmektedir. Kuluçka sorumluluğu dişi ve erkek ebeveynler tarafından paylaşılmaktadır ancak dişi bireylerin daha çok vakit geçirdikleri bilinmektedir. Erkek bu süre zarfında dişi için yuvaya yiyecek getirir. Yavrular genellikle 2 ila 3 gün arayla yumurtadan çıkmaktadır. Yeni doğan yavrularda akrabaları tarafından öldürülme gözlemlenmemiştir. Fakat yumurtadan çıkan yavrular içerisindeki en küçük yapılı birey diğer kardeşleriyle rekabet içerisine giremediği için açlıktan ölebilmektedir.
Yavrular kirli beyaz tüylerle kaplıdır ve vücutları için çok ağır görünen büyük kafaları vardır. Sekreter kuşlarında gelişme yavaştır ve yavruların kendi başlarına ayakta durmaları altı hafta sürmektedir. Bu aşamada yuvaya getirilen avlardan beslenmeyi öğrenmektedir. Yedi haftaya kadar yavrular tamamen tüylenir. Yaklaşık 60 gün boyunca yavrular kanatlarını esnetmeye başlar, genellikle kanat çırpıp yuvadan düşmeden önce kısa sürede havada kalırlar. 64 gün ila 106 gün içinde yavrular yuvadan uçabilirler. Yavrular, ek 62 ila 105 gün boyunca yuvanın bulunduğu ağacının etrafında kalırlar, bu süre zarfında, yiyecek arama tekniklerini öğrenmek için ebeveynlere bağımlıdırlar.
Kaynak: Planet Doc Full Documentaries
Sekreter kuşlarının ömrü 10-15 yıl (Biologydictionary) arasındadır. Esaret altında ortalama yaşam süresi 18.6 (Animaldiversity) yıldır.
Bir çift sekreter kuşu, bölgedeki sekreter kuşlarının yoğunluğuna ve yiyecek kaynaklarına bağlı olmak üzere 20 ila 500 km² arasında değişebilen bir alanı savunmaktadır. Bir çiftin bölgesine izinsiz girerken yakalanan herhangi bir akraba, zorla kovulacaktır. Sekreter kuşları genellikle hareketsizdir ve kendi topraklarında kalırlar, ancak bazen göç edebilirler. Çoğu durumda, bu göçebe eğilimler yiyecek arayışından kaynaklanır.
Kaynak: Flickr
Sekreter kuşları , geniş bir av tabanına sahip fırsatçı bir avcıdır. Diyetinin çoğu eklembacaklılardan (çekirge, böcekler, örümcekler, akrepler, eşek arıları) ve küçük memelilerden (fare, sıçan, kirpi, tavşan, firavun faresi) oluşmaktadır. Sekreter kuşlarının diğer kaydedilen avları arasında küçük ve genç kuşlar, yumurtalar, amfibiler, tatlı su yengeçleri, kertenkeleler, küçük kaplumbağalar, bukalemunlar ve yılanlar bulunur. Bu türün yılanları öldürmesi ve yemesiyle ünlü olmasına rağmen, yılanlar genel olarak sanıldığı kadar sık yenmezler.
Sekreter kuşları, avları sindirildikten sonra peletleri kusarlar. Peletler kürk, kemik ve omurgasız dış iskeletlerden oluşur. Bazen peletlerde ot bulunur. Kuşların avla birlikte tesadüfen ot yutup yutmadıkları veya çok az kürk varken pelleti bir arada tutmaya yardımcı olmak için kasıtlı olarak yutup yutmadıkları bilinmemektedir. Peletlerde daha büyük omurgasızların dış iskeletlerini parçalamaya yardımcı olmak için yutulan taşlar da bulundu. Sekreter kuşu peletleri yuvanın çevresinde ve içinde bulunur ve özellikle o bölgedeki kuşların beslenmesini analiz etmede araştırmacılara yardımcı olur.
Kaynaklar:
https://biologydictionary.net/secretary-bird/
https://animaldiversity.org/accounts/Sagittarius_serpentarius/
http://www.edgeofexistence.org/species/secretarybird/
