Kuşlar Kışın Soğukla Nasıl Başa Çıkıyor?

Her sonbahar geldiğinde pek çok kuş sıcak iklimlere doğru destansı göç yolculuğuna başlarlar. Ama bazı türler vardır ki göç etmeyip bulundukları bölgedeki soğuğa göğüs gererek orada yaşama çabası gösterirler.

Kuşlar da tıpkı insanlar gibi sıcak kanlı canlılardır ve vücutları genellikle 40 derecedir. Bu durumda kuşlar, göç etmeyip soğuk bölgelerde yaşamayı göze aldığında 40 derecelik vücut sıcaklıklarını korudukları anlamına gelmektedir. Kuşlar bu sıcaklığı korumak için tıpkı insanlar gibi birçok yöntem geliştirmişlerdir.

Örneği serçeler, doğa şartlarından kaçınmak için yoğun bitki örtüsünün bulunduğu alanları ararlar. Ayrıca daha sıcak bir ortam oluşturmak için bir araya toplanırlar. Böylece daha sıcak bir ortam oluşur ve soğuktan korunabilirler. Bunun dışında başlarını ve ayaklarını gövdesine yaklaştırarak soğuk ile temas eden daha düşük yüzey alanı oluştururlar böylece soğuk havadan minumum düzeyde etkilenmeyi başarırlar.

Doğabilim başyazarı Furkan Eren, “İlkbahar ve yaz aylarında yüksek rakımlarda yaşayan bazı kuş türleri sonbaharla birlikte gelen soğuğun etkisinden kurtulmak için daha düşük rakımlara geçebilir ve burada kışı atlatabilirler. Bunun ülkemizdeki en güzel örneklerinden biri şüphesiz Dağhorozu (Lyrurus mlokosiewiczi)’dur.”

Kuşlar ayrıca hem yalıtlak hem de enerji kaynağı olarak yağları kullanabilirler. Kış aylarında ispinozlar gibi bazı kuş türlerinin vücut ağırlığının yüzde 10’undan fazlası yağ olabilir. Yani bazı kuş türleri gün ışığının büyük çoğunluğunu yağlı yiyecek arayarak geçirebilir. Bu da soğuk gecelerde hayatta kalmak için besleyici yiyecekleri daha değerli hale getirmektedir.

Bülbül gibi kuşlar da kış aylarında en dayanıklı kuşlar arasında yerini almaktadır. Küçük canlılar oldukları için çok fazla kilo alamazlar. Ayrıca vücutlarını titretme konusunda da oldukça başarılıdırlar. Bu memelilerin ısı üretmek için kullandıkları gibi bir titreme değil. Kuşlar, karşıt kas gruplarını harekete geçirerek titrerler. Bu titreme şekli kuşların ısısının korumasında büyük rol oynar.

Birçok tür tarafından paylaşılar bir başka adaptasyon, sıcak kanın hayati organların yakınında dolaşmasını sağlarken kanat ve bacakların soğumasını sağlama yeteneğidir. Örneği martılar, donma noktasına yakın soğuk alanlarda ayaklarıyla buzun üzerinde durabilirken, iç organlarının aynı ısıda kalmasını sağlayabilirler.

Eğer olumsuz havalarda kuşlara yardım etmek isterseniz temizliğine dikkat edebileceğiniz yemlikleri asabilirsiniz. Kuşlar için en ideal yemlikleri kullanmaya özen göstermelisiniz. Karışık yemişleri veya tohumlarla doldurulmuş besleyici yemliklerle mavi baştankaralara, ispinozlara, bülbüllere ve ağaçkakanlara gibi daha birçok türe yardımcı olabilirsiniz. Bu gibi yemlikler gözlem yapmanıza da olanak sağlayabilir. Örneğin çok hareketli olduğu için bir türlü göremediğiniz çevrenizdeki ötücüleri bu sayede daha rahat gözlemleyebilirsiniz.

Kaynaklar:

https://www.audubon.org/how-do-birds-cope-cold-winter