Alaca Baykuş (Strix aluco)

Alaca baykuşlar suya erişimi olan alanları tercih ederek yaprak döken karışık orman veya ormanlık alanlarda, ağaç içeren tarım arazilerinde, park ve bahçelerde ayrıca mezarlıklarda görülebilirler. Bazen olgun kozalaklı ormanlarda bulunsalar da, yuva yapmak için büyük deliklere sahip eski meşe ağaçları gibi geniş yapraklı ağaçları tercih ederler. Alaca baykuşlar genellikle insan yerleşimlerine yakın bölgelerde bulunurlar ayrıca kışın terk edilmiş binalarda ve kaya oyuklarında yuva yaparken görülebilmektedir.

Alaca baykuşlar orta büyüklükteki baykuş türlerindendir. Renk olarak coğrafi bölgelere göre farklılıklar göstermektedir. Örneğin bazı bölgelerde kızıl kahverengi olabilirler.

Alaca baykuşlar bir yaşında cinsel olgunluğa ulaşabilirler. Genellikle tek eşlilerdir ancak bazı erkek bireylerin birden fazla dişi ile çiftleşerek çok eşli davranış sergilediği bilinmektedir.

Üreme mevsimi ocaktan temmuza kadardır. Yuvalanma alanı genellikle ağaçtaki bir deliktir ancak ağaçlarda ve kayalıklarda diğer kuşların terk edilmiş yuvalarını, sincap yuvalarını, eski binalardaki delikleri ve yapay kuş yuvalarını da devralabilirler.

Yavruların hayatta kalma başarısı büyük ölçüde ebeveynlerin yaşlarına ve tecrübelerine bağlıdır. Avlanabilecek canlı sayısında azalma görüldüğü durumlarda, ileri yaştaki bireyler gençlere göre daha yüksek başarı oranına sahiptir, ayrıca genç ebeveynlerde kendilerini hayatta tutma eğilimi, ileri yaştaki bireylere göre daha fazla olduğundan dolayı yavru kaybı gençlerde daha yüksektir.

Alaca baykuşlarda yavru bakımı oldukça önemlidir. Yumurtalar çatladıktan sonra, erkek bireyler yuvaya yiyecek getirmektedir. Anne bireyler, yavrular tüylendikten birkaç gün sonra yuva yakınlarında avlanmak için yuvadan ayrılmaktadır. Yavru bireyler 2 ila 3 ay boyunca yiyecek için ebeveynlerine muhtaçtırlar. Ağustos’tan Kasım’a kadar, genç baykuşlar kendi avlanma bölgelerini bulmak ve kendilerini korumak veya açlıktan ölme riskini azaltmak için oradan ayrılmalıdır.

Alaca baykuş doğada ortalama olarak 4 yıl yaşamaktadır. Şimdiye kadar doğada kaydedilen en yaşlı alaca baykuş 21 yıl 5 ay yaşamıştır. Esaret altında 27 yıldan fazla yaşayabilmektedir. Yavru bireyler yuvayı terk ettikten sonra yaşayabilecek bir alan bulamazlarsa, genellikle açlıktan ölmektedir.

İnsanlar tarafından elde yetiştirilen alaca baykuşların doğaya salınmaları sonucunda hayatta kalma oranlarını belirlemek için 2008 yılında yapılan bir deneyde, doğaya salınan bireylerin %66’sının altı haftadan daha uzun süre hayatta kaldığı keşfedilmiştir. Bir yıl baz alındığında ise bireylerin yalnızca %39’u hayatta kalabilmiştir. Ortalama yaşam süresine ulaşan ise tek bir birey olmuştur. Bu araştırma, İngiliz Kraliyet Ailesi Hayvanlara Karşı Zulmü Önleme Derneği tarafından vahşi doğaya serbest bırakılacak genç baykuşların rehabilitasyonunu haklı çıkarmak için yeterli bir yüzde olarak kabul edilmiştir.

Alaca baykuşlar genellikle alacakaranlık ve şafak vakitleri arasında avlanırlar. Alaca baykuşlar kemirgenleri, amfibileri, kuşları, böcekleri ve solucanları besin olarak tüketmektedir. Şehir içlerinde yaşayan alaca baykuşkar küçük kedileri de avlayabilmektedir.

Baykuşlar avlarını bütün olarak yutar ve sindirilemeyen kısımları daha sonra pelet şeklinde kusarlar. Genellikle gri renkli olan bu orta büyüklükteki peletler, çoğunlukla kemirgen kürkü ve kemikleri içerir ve baykuşların yuva yaptığı ağaçların çevresinde bulunurlar. Baykuş peletleri, söz konusu kuşun beslenme alışkanlıkları hakkında birçok bilgi verebilmektedir.

Kaynaklar:

https://animaldiversity.org/accounts/Strix_aluco/

https://ebird.org/species/tawowl1

https://www.owlpages.com/owls/species.php?s=1580