Altın sırtlı fil faresi (Rhynchocyon chrysopygus)

Fiziksel Özellikler

Tüm fil fareleri gibi, altın kuyruklu fil farelerinin de uzun, esnek bir burna sahiptir. Altın kıç yamaları ve kırlaşmış altın alınları ile diğer fil farelerinden ayırt edilirler. Sağrı yamasının altında kalınlaşmış bir deri alanı (dermal bir kalkan) vardır. Bu dermal kalkan erkeklerde dişilere göre daha kalındır ve düşman erkeklerin ısırma saldırılarına karşı koruma sağladığı düşünülmektedir. Ayaklar, kulaklar ve bacaklar siyahtır. Kürk ince, sert ve parlaktır; kulaklar çıplak; kuyruk seyrek tüylüdür. Tüm fil sivri fareleri yarı sayısaldır (yani parmaklarının/parmak uçlarının üzerinde yürürler). Altın kuyruklu fil farelerinin cinsel olarak dimorfik köpek dişleri vardır (erkeklerde 6,6 mm; dişilerde 4,6 mm). Erkeklerin bu köpek dişlerini bölge savunması sırasında diğer erkeklere yapılan saldırılarda kullandığı düşünülmektedir. Altın sırtlı fil fareleri 526mm boy uzunluğuna, 243 mm kuyruk uzunluğuna, 74 mm arka ayak uzunluğuna ve 34 mm’lik kulak uzunluğuna sahiptir.

Tür Biyocoğrafyası

Türün bulunduğu coğrafya Kenya kıyılarında kalan uygun orman cepleriyle sınırlıdır.

Yaşam Alanları

Nemli, yoğun, kıyı çalılık ormanlarında ve Kenya kıyılarındaki ova yarı yaprak döken ormanlarda yaşar.

Beslenme Alışkanlıkları

Altın sırtlı fil faresi (Rhynchocyon chrysopygus), böcekçildir. Solucanlar, kırkayaklar, böcekler ve örümcekler de dahil olmak üzere çok çeşitli omurgasızlarla beslenmektedir. Avlarını ararken uzun burunlarını yaprakları karıştırmak için kullanılar.

Üreme Bilgisi

Altın sırtlı fil faresi yıl boyunca üreyebilmektedir. Dişi bireyler 42 günlük bir gebelik döneminden sonra tek bir yavru doğururlar. Yavrular iki hafta yuvada kalır ve tamamen sütten kesilirler. Yavru birey, ortaya çıktıktan sonra annesini yiyecek arama koşularında takip eder, ancak yaklaşık 5 gün sonra tamamen bağımsız hale gelir. Yavru, kendi yaşam alanını belirleyene kadar ( yuvadan çıkıştan 5-20 hafta skadar onra) ebeveynlerinin ev çevresinde vakit geçirirler.

Yaşam Süresi

Fil fareleri yaklaşık olarak 4-5 yıl yaşamaktadır.

Davranış Özellikleri

Bu fil fareleri, yalnızca bir eş öldüğünde değişen istikrarlı, tek eşli çiftler halinde yaşar. Çiftler, yaklaşık 1.7 hektarlık komşu ev aralıkları oluşturur. Ev aralıkları cinsiyete özgü bir temelde savunulur, yani dişiler izinsiz giren dişileri, erkekler diğer erkekleri yaşam alanlarından uzaklaştırırlar. Bir yırtıcı hayvan veya türdeş bir davetsiz misafir tarafından tehdit edilirse, fil fareleri kuyruklarını tokatlama davranışı sergiler ve burada defalarca kuyruklarıyla orman zeminini tokatlayacaklardır. Daha fazla rahatsız edilirlerse arka ayaklarıyla yere vurarak koşarlar. Bu işitsel ipuçları, diğer fil farelerini bir avcının varlığı konusunda uyarmaya yardımcı olmaktadır. Fil fareleri gündüz üldür ve geceleri orman tabanındaki yuvalarda uyurlar. Yuvalar her zaman sabahın erken saatlerinde, toprakta bir oyuk kazılarak, onu yapraklarla kaplayarak ve kuru yapraklarla üstünü örterek inşa edilir. Her 1-3 günde bir yeni yuva inşa ederler ve inşa edilmesi yaklaşık 2 saat sürer.

Koruma Statüsü

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından hassas türler listesinde gösterilmektedir. Bu canlıların yaşadığı kıyı ormanları tarım için temizlenmektedir. Kenya’daki Gedi Tarihi Anıtı’nın bulunduğu 44 hektarlık alanda koruma altındadırlar.

Ekosistemdeki Rolü

Bazı kuzey Kenya yerli halkları tarafından besin olarak tüketilebilmektedir.

Kaynaklar:

https://www.biolib.cz/en/image/id10558/

https://animaldiversity.org/accounts/Rhynchocyon_chrysopygus/

https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=584924#null