Saz kedisi (Felis chaus) 

Fiziksel Özellikler

Saz kedilerinin 70 ila 120 cm uzunluğundadır. Yaklaşık 4 ila 16 kg ağırlığındadırlar. Yetişkin erkekler yetişkin dişilerden daha büyük ve ağırdır. Yaşadıkları çevreler boyunca, kütlede önemli farklılıklar meydana gelmektedir. Örneğin, Batı İsrail’deki saz kedileri, Doğu Hindistan’dakilerden %43 daha ağırdırlar. Bu muhtemelen doğudaki farklı kedi türleri arasındaki artan rekabetten kaynaklanmaktadır. Saz kedileri, parlak sarı gözlerinin üstünde ve altında beyaz çizgiler olan uzun, ince yüzlere ve burnun hemen yanında her bir gözün hemen altında siyah bir noktaya sahiptir. Uçlarında belirgin bir saç tutamıyla uzun yuvarlak kulakları vardır. Saz kedileri, uzunlukları boyunca birkaç koyu halka ve siyah bir uç olan, toplam vücut uzunluklarının yaklaşık 1 / 3’ü kadar olan nispeten kısa kuyruklara sahiptir. Kürk renkleri kırmızımsı veya kumlu kahverengiden sarımsı griye kadar değişmektedir. Siyah saz kedileri, güneydoğu Pakistan ve Hindistan’da düzenli olarak görülmektedir. Yavru bireyler çizgili ve benekli olabilir, ancak bu işaretler tipik olarak yaşla birlikte kaybolur ve yalnızca ön ve arka bacaklarda kalmaktadır. Saz kedisinin burnu, boğazı ve göbeği soluk krem ​​rengindedir ve kışlık kürkleri yazlık kürklerinden daha koyu ve daha yoğundur.
Büyük ölçüde dış morfolojik farklılıklara dayalı olarak, saz kedileri 10 alt türe ayrılmıştır. Bunlar: Felis chaus nilotica (Mısır), Felis chaus chaus (Kafkasya), Felis chaus furax (İsrail ve Irak), Felis chaus oxiana (Seyhun ve Ceyhun), Felis chaus prateri (Hint-Pak bölgesindeki Thar çölü), Felis chaus affinis (Himalaya bölgesi), Felis chaus kutas (Kuzey Hindistan), Felis chaus valballala (Güney Hindistan), Felis chaus kelaarti (Sri Lanka) ve Felis chaus fulvidina (Güneydoğu Asya) alt türleridir.

Tür Biyocoğrafyası

Saz kedileri, Mısır, İsrail, Ürdün, kuzey Suudi Arabistan, Suriye, Irak, İran’dan Hazar Denizi kıyılarına ve Volga Nehri deltasına kadar uzanan bölgede, doğuda Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kazakistan’a kadar uzanan geniş bir dağılıma sahiptir. batı Xingjian, Afganistan, Pakistan, Nepal, Hindistan, Sri Lanka, Myanmar, Laos, Tayland, Kamboçya, Vietnam ve güneybatı Çin.

Yaşam Alanları

Saz kedileri, yoğun bitki örtüsüne sahip suya yakın habitatları tercih ederler, ancak çöller (vahaların yakınında veya nehir yatakları boyunca bulunurlar), otlaklar, çalılık ormanlıklar ve kuru yaprak döken ormanların yanı sıra nemli ormanlardaki temizlenmiş alanlar dahil olmak üzere çeşitli habitatlarda bulunabilirler. Genellikle uzun otlarda, kalın çalılarda, nehir kıyısındaki bataklıklarda ve kamış yataklarında bulunurlar. Ayrıca ekili alanlara iyi uyum sağlarlar ve birçok farklı tarım ve orman plantasyonunda bulunabilirler. Saz kedilerinin 2500 m’ye kadar olan yüksekliklerde görülebilmektedir ancak ovalarda daha yaygındır.

Beslenme Alışkanlıkları

Saz kedileri öncelikle 1 kg’dan daha hafif hayvanları avlamaktadır. Kış aylarında kemirgenler, kertenkeleler, yılanlar, kurbağalar, kuşlar, tavşanlar, balıklar, böcekler, çiftlik hayvanları hatta meyve tüketirler. Bununla birlikte, günlük enerji alımının %70’ini sağlayan kemirgenler birincil av öğesidir. Küçük avlarda uzmanlaşmalarına rağmen, saz kedilerinin Yaban domuzlarını (Sus scrofa) ve Benekli geyikleri (Chital) avladığı bilinmektedir.

Yaşam Süresi

Esaret altında, saz kedileri ortalama 15 yıl yaşar, ancak 20 yıla kadar yaşadıkları bilinmektedir. Vahşi doğada yaşam süresi 12 ila 14 yıl arasında değişmektedir.

Davranış Özellikleri

Üreme mevsimi dışında, Saz kedileri yalnız yaşar. Genellikle geceleri aktiftirler, ancak kesinlikle gececil değildirler. Daha çok alacakaranlıkta görülürler ve gece başına yaklaşık 5 ila 6 km yol kat ederler. Genellikle gündüzleri yoğun bir örtü altında dinlenirler, ancak genellikle soğuk kış günlerinde güneşlenirler. Çoğu kedi türünden farklı olarak, Saz kedilerinin suya yakınlığı vardır ve ağızlarıyla balık yakalamak için suya dalan yetkin yüzücülerdir.

Tür Avcıları

Saz kedisi yavruları onları potansiyel yırtıcılardan kamufle etmeye yardımcı olan işaretlere sahiptir. Bazen büyük yılanlar veya diğer büyük memeliler (örneğin leoparlar, Panthera pardus) tarafından avlanabilseler de, birincil yırtıcıları insanlardır (Homo sapiens). Genellikle haşere muamelesi görürler ve kümes hayvanlarına saldırdıkları için çiftçiler tarafından avlanırlar veya zehirlenirler. Hindistan’da, 1976’da yasal koruma altına alınmadan önce çok sayıda saz kedisi derisi ihraç edilmiştir. Ancak yasadışı ticaret günümüzde de devam etmektedir.

Koruma Statüsü

Habitat yıkımı ve insanlar tarafından öldürülme, Saz kedilerine yönelik ana tehditlerdir. İnsan nüfusu arttıkça, daha fazla arazi ekilir ve Saz kedilerinin doğal yaşam alanı tarım arazilerine dönüştürülmektedir. Çok uyumlu olmalarına rağmen, bu değiştirilmiş ortamlar aynı kedi yoğunluğunu desteklemez. Ek olarak, çiftçiler genellikle saz kedilerini kümes hayvanlarına saldırıyı önlemek veya zevk için öldürü, avlar veya zehirlerler. Ayrıca saz kedileri kürkleri için avlanılmaktadır. Onları korumak için yasalar uygulanmış olsa da, birçok ülkede yasadışı ticaret hala devam ediyor. Örneğin, son on yılda dünya genelinde 3.000’den fazla saz kedisi derisi ele geçirildi.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından asgari endişe altındaki türler listesinde gösterilmektedir ancak nüfusları azalma eğilimi göstermektedir.

Ekosistemdeki Rolü

Saz kedilerinin ekosistemlerinde oynadığı ekolojik rol hakkında çok az şey bilinmektedir. Bununla birlikte, öncelikle, genellikle parazit taşıyan ve çeşitli diğer küçük av öğelerini yedikleri bilinen küçük kemirgenleri avlarlar. Vahşi doğada, Saz kedileri akarlar (Haemaphysalis silvafelis ve Haemaphysalis bispinosa var. intermedia) için konaktır ve esaret altında, parazitik protozoa Toxoplasma gondii için konaktır.

İnsanlarla Etkileşimi

Saz kedileri öncelikle günlük enerji alımının %70’ini sağlayan kemirgenlerle beslenir. Genellikle kemirgen popülasyonlarının daha yüksek olduğu ve bazen kendilerinin zararlı olarak görüldüğü köylerin ve çiftliklerin yakınında avlanırlar.
Saz kedileri, kümes hayvanı çiftliği sahiplerini olumsuz etkileyebilir. Sonuç olarak, Saz kedileri genellikle kümes hayvanlarına saldırdıkları için çiftçiler tarafından avlanmakta ve zehirlenmektedir.

Kaynaklar:

https://animaldiversity.org/accounts/Felis_chaus/

https://www.thainationalparks.com/species/jungle-cat

https://www.flickr.com/photos/moblynn/15009239800/