Çiftleştikten Sonra Eşini Yiyen Örümcek: Karadul (Latrodectus mactans)
Fiziksel Özellikleri ve Tanımı
Karadullar, Araneae (örümceğimsiler) takımınında sınıflandırılan Theridiidae ailesinin en büyük üyesidir. Karadullar oldukça parlak siyah renkli bir örümcektir. Dişi bireyler ortalama olarak 8-10 mm uzunlupundadır. Uzun ve ince bacakları ve yuvarlak bir karnı vardır. Genellikle dişi bireylerin karnının alt tarafında kırmızı bir kum saatini andıran bir leke bulunmaktadır. Erkek bireyler 2-3 mm uzunluğunda karna sahiptir. Erkeklerin karnının yan kısımlarında dört çift kırmızı ve beyaz şerit bulunmaktadır. Genç bireyler turuncu, kahverengi ve beyaz renktedir. Parlak siyah rengini olgunlaştıkça veya tüy dökmümüyle almaktadır.
Yaşam Alanları
Karadullar çok farklı habitatlarda görülebilen örümcek türlerindendir. Zeminlere oldukça yakın, karanlık ve korunaklı ortamları severler ve buralarda vakit geçirirler. Karadullar avlarını avlamak için tuzak kurarlar ve bu tuzakları odun yığınlarının, taşların veya kütüklerin altına, zemindeki yarıklara, ahırlara veya uygun deliklere inşa ederler. Bu örümcekler kimi zaman ayakkabılara ve evlere girebilirler. Her ne kadar ev gibi dış ortamdan soyutlanmış bir mekanda görülebilseler de bu genellikle soğuk hava veya kuraklık ile ilişkilendirilir. Genel olarak ise ılıman ormanlar, tropikal yapmur ormanlarında olmak üzere ılıman ve tropikal bölgelerde görülebilirler.
Fotoğraf: Bryan Reynolds
Tür Biyocoğrafyası
Karadul örümcekleri, dünyanın sıcak bölgelerinin çoğunda yaklaşık 45 derece Kuzey ve Güney enlemlerinde yaşarlar. Amerika’nın güneybatısında bulunan dört çölün tamamında görülebilirler.
Davranış Özellikleri
Karadullar şekil ve biçimden yoksun ağlar örerler. Ağları görünüşte düzensizdir ve ağın örüldüğü ipek neredeyse çoğu örümcek türünün ürettiği ağdan güçlüdür. Bu üretilen ağ sert ve yapışkan yapıdadır. Karadullar oldukça utangaç örümceklerdir. Geceleri huysuzlaşan bu türler genellikle ağlarında gizlenirler. Agresif olmamalarına rağmen ağları bozulduğunda aniden dışarı çıkabilir veya ısırabilirler.
Beslenme Alışkanlıkları
Karadullar etobur türlerdir. Genellikle böceklerle beslenirler ancak aynı zamanda ağaç bitleri, kırkayaklar, çıyanlar ve diğer örümcek türleri ile beslenirler. Karadullar tuzağa düşen avlarını sarıp ısırırlar ve daha sonra yemek için merkeze doğru sürüklerler.
Fotoğraf: Mary Keim
İnsanlarla Etkileşimi
Karadullar çok sayıda zararlı böcek tüketen canlılardır. Hastalık taşıyan sinek ve sivrisineklerin yanı sıra tahıl mahsullerine zarar veren çekirge türleri ile de beslenirler. Karadulların haşereleri tuzağa düşürmesi doğanın dengesini sağlaması açısından önemlidir. Buna ek olarak ipek ve zehir üretmesi nedeniyle biyoteknolojiye de katkı sağlamaktadır. Zehrinin gelecekte kalıntı bırakmayan yeni nesil bir böcek ilacı üretiminde ve kalp krizi hastalarında kanın daha kolay akmasını sağlayacak şekilde kullanılması amaçlanmaktadır.
Karadullar agresif örümcekler değillerdir ve ısırma içgüdüleri yoktur, ancak zehirleri nörotoksiktir, yani sinir sistemini etkilerler. Genellikle kendilerini savunma durumlarında insanları ısırırlar. Isırılan bir insan karın kaslarında ciddi bir ağrı hissederler. Örümcek ciddi oranda bir zehre sahip olsa da ısırıklar nadiren ölümle sonuçlanır. Zamanında müdahale edilen ısırılma vakalarında tamamen iyileşme gerçekleşir. Karadulun ısırığı bir çift delinmiş yara ile ayırt edilir. Isırmalarda en çok hasarı fiziksel durumu iyi olmayan çocuk ve yetişkinler görmektedir.
Yaşam Süresi
Çoğu örümcek türünün bir yıl yaşadoğı bilinmekle birlikte karadulların doğal ortamlarında yaklaşık 3 yıl yaşadığı biliniyor. Esaret altında olan karadullar ise en az 4 yıllık bir ömür sürerler.
Koruma Statüsü
Karadul örümcekleri oldukça yaygın olduklarından dolayı nesilleri tehlike altında değildir.
Kaynaklar:
- McCorkle, M. 2002. “Latrodectus mactans” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed July 29, 2023 at https://animaldiversity.org/accounts/Latrodectus_mactans/
- Black Widow Spide (Latrodectus hesperus), https://www.desertusa.com/insects/black-widow-spider.html
