Dünyanın En Büyük Kuşu: Deve kuşu (Struthio camelus)

Kuşların ağırlıkları 2 gram ağırlığındaki sinek kuşundan ( Trochilidae spp.) 120 kg ağırlığa sahip uçamayan deve kuşuna ( Struthio camelus ) kadar çeşitlilik göstermektedir. Uçan en büyük kuşların ağırlı maksimimum 15-20 kg arasında değişmektedir. Toy ve And kondoru uçabilen ağır kuşlara örnektir. Uçamayan en uzun boylu kuşu ise şüphesiz deve kuşudur.
Deve kuşları ile ilgili bir yanlış var ki hemen hemen herkes tarafından bilinmektedir. Öncelikle bu yanlışı ortadan kaldıralım. Deve kuşları kafalarını kuma gömmezler. Çizgifilmlerde ve bazı komedi filmlerinde sıkça karşılaştığımız, hatta farklı deyimlere (Deve kuşu gibi başını toprağa gömmek vs. gibi) sahip olan bu durum bir yanlış anlaşılmadan ibarettir. Deve kuşları beslenirken başlarını zemine yakın otlara kadar eğdikleri için böyle bir yanlış anlaşılma olmuştur. Çünkü deve kuşları zeminde besin ararken uzaktan bakıldığında yalnızca kocaman gövdesi görülebilmektedir. Baş kısmı görülmediği için kafasını toprağa gömmüş izlenimi oluşturur. Ancak bunu yaptıklarında devekuşunun çevresindeki herhangi bir şeyi gözlemleme yeteneği son derece azalmaktadır. Yetişkin devekuşları zaman zaman aslanlar tarafından (Panthera leo) avlandıkları bilinmektedir.

Kaynak: Vittorio Ricci
20.yüzyılın ortalarına kadar deve kuşları doğada güneybatı Asya’da, Arap yarımadasında ve Afrika’da yaşamaktaydı. ancak günümüzde orta ve güney Afrika’nın daha kuru ve kumlu bölgelerinde yaşamını sürdürmektedir. Deve kuşları yaklaşık olarak 50 yıl yaşayabilmektedir. Bu bir kuş için oldukça uzun bir ömür süresidir.
Deve kuşları, 18. yüzyılda tüy avlamaları nedeniyle neredeyse yok edildi. 19. yüzyılın ortalarında, devekuşu yetiştirme uygulaması yayılmaya başladı. Bu, deve kuşlarının avlanıp öldürülmek yerine evcilleştirilmesini ve türün devamlılığını sağladı. Şu anda deve kuşu tüyüne olan talep büyük ölçüde azaldı ve deve kuşlarının güvenli bir popülasyonu var gibi görünüyor.

Kaynak: Achim
Deve kuşlarının avlanmalarındaki en büyük neden postları ve tüylerinin insanlar tarafından tercih edilmesiydi. Bundan dolayı son 1 yüzyılda sayıları ciddi derecede azaldı. 24 tavuk yumurtası büyüklüğünde olan deve kuşu yumurtasını doğada diğer hayvanlar tarafından yendiği kadar insanlar tarafından da tüketilmektedir. Ayrıca Afrika kabileleri, banyo yaparken suyu bedenlerine dökmek ve su içmek için de devekuşu kabuğu kullanırlar.
Deve kuşları genellikle bitkisel beslenen otçullardır, ancak kimi zaman etçil avcıların bıraktığı hayvan kalıntılarından da yerler. Otların çiçek ve tohumları ile beslenen devekuşları bu konuda seçici davranmaktadır. Kimi zaman çekirge gibi küçük canlıları da yiyebilirler. Esaret altındaki bir devekuşu günde 3,5 kg yiyeceğe ihtiyaç duyar ve uzun süre susuz yaşayabilir.

Kaynak: Philou
Vücut ağırlıkları 90 ila 150 kg arasında değişebilirken boy uzunlukları 2.75 metreye kadar çıkabilmektedir.
Deve kuşları yaşayan en büyük kuşlardır. Deve kuşları esaret altında başarılıdır ve hem vahşi doğada hem de evcil bakımda 50 yıla kadar yaşayabilir. Güçlü bacakları, doğal düşmanlara karşı ana savunmalarıdır. Saatte 72.5 km hıza ulaşabilirler ve viraja girdiklerinde bacaklarıyla güçlü bir darbe verebilirler.
Kaynaklar:
https://animaldiversity.org/accounts/Struthio_camelus/
https://www.britannica.com/animal/ostrich
https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=174375#null
https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/struthio-camelus