Mavi deniz salyangozu (Glaucus atlanticus)

Dünyanın birçok yerinde Mavi ejderha olarak bilinen ve genellikle okyanus sularında, pleuston’un bir parçası olan, su-hava arayüzünde yaşayan, Glaucidae familyasından, parlak, renkli ve kabuksuz bir karındanbacaklı yumuşakça türüdür. İlk kez 1777’de Forster tarafından Orta Amerika’da (doğu tropikal Pasifik) El Salvador’un Pasifik kıyılarında tanımlanmıştır. Hayatına okyanusta devam eden bu canlı için Yunan deniz tanrısı Glaucus’un adı verilmiştir.

Mavi deniz salyangozunun canlı mavi renginin olması, bu canlının görsel olarak en çarpıcı özelliğidir. Bu özellik, canlının güzel görüntüsüne ek olarak, uçan kuşlar gibi yırtıcı hayvanlardan korumasına da yardımcı olmaktadır. Bu canlılar, gümüş ve beyaz karışımı bir sırt yüzeyine ve koyu mavi bir karın yüzeyine sahiptir (Şekil 1). Vücutları burunlarından kuyruklarının ucuna kadar ortalama yaklaşık 3 cm’dir ve basık bir görüntüye sahiptirler.  Baş kısımı küçüktür ve ağız kısmının yanında bir çift küçük oral dokunaç vardır. Cerata veya papilla kanat benzeridir ve üç farklı pedinkül çiftinden yanal olarak uzanmaktadır. Papillalar tek bir sıra halinde (tek sıralı) ve toplamda yaklaşık 84 adet yerleştirilmiştir.

Mavi deniz salyangozunun mide kısmında gazla dolan ve baş aşağı yüzeye çıkmalarını sağlayan bir hava kabarcığı bulunmaktadır ve bu özellik canlılara benzersiz bir yüzme stiline sahip kılmaktadır. Bu canlılar, genellikle kıyı sularda sırt üsttü yüzerken bazen sahillere vurarak da kendilerini gösterebilmektedirler. Mide boşluklarında depoladıkları hava kabarcığı sayesinde yavaş yüzme hareketleri yapmak için ceratalarını kullanarak avlarına veya eşlerine doğru hareket etmektedirler.

Bu canlıların, erkek üreme kısmının ilginç bir özelliği bulunmaktadır. Penisleri, çiftleşmede zorluk çıkarabilecek tehlikeli cerata’nın etrafından dolaşmak için büyük ve kancalıdır (Şekil 3). Mavi deniz salyangozunun çiftleşme davranışları hakkında literatürde nispeten az bilgi olmasına rağmen, mavi deniz salyangozlarının hermafrodit oldukları ve yumurtladıkları bilinmektedir. Mukus zarı ile kaplanmış yumurta dizileri üretmektedirler. Yumurtalar genellikle suda serbestçe yüzer veya larvalar av kalıntılarının üzerine yerleştirilmektedir.

Mavi deniz salyangozu etobur olarak kabul edilmektedir ve en sevdikleri yemek ise denizanasıdır. Özellikle Porpita porpita, Janthina janthina, Velella velella ve en önemlisi Sifonofor Physalia utriculus canlıları tercihleri arasındadır. Tercih ettikleri avlarına yaklaşır yaklaşmaz, Glaucus’un dokunaçlarıyla beslenmesine yardımcı olan engelleyici bir mukus salgılamaktadırlar.

Referanslar:

1. Pinotti, R. M., Bom, F. C., & Muxagata, E. (2019). On the occurrence and ecology of Glaucus atlanticus Forster, 1777 (Mollusca: Nudibranchia) along the Southwestern Atlantic coast. Anais da Academia Brasileira de Ciências, 91.
2. Helm, R. R. (2021). Natural history of neustonic animals in the Sargasso Sea: reproduction, predation, and behavior of Glaucus atlanticus, Velella velella, and Janthina spp. Marine Biodiversity, 51(6), 99.
3. Landa, J. V., Saucedo, L. M., & Michel, M. J. E. (2018). First records of blue dragon Glaucus atlanticus Forster, 1777 (Gastropoda: Nudibranchia) in locations of Central Mexican Pacific. Biodiversity Int J, 2(4), 335-336.
4. Churchill, C. K., Alejandrino, A., Valdés, Á., & Ó Foighil, D. (2013). Parallel changes in genital morphology delineate cryptic diversification of planktonic nudibranchs. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 280(1765), 20131224.
5. Segovia, J., & López, G. (2015). Registro de Glaucus atlanticus en la costa de El Salvador, Pacífico de Centroamérica. Revista mexicana de biodiversidad, 86(4), 1089-1090.
6. Srinivasulu, B., Srinivasulu, C. H. E. L. M. A. L. A., & Kumar, G. (2012). First record of the blue sea slug (Glaucus atlanticus) from Andhra Pradesh–India. TAPROBANICA: The Journal of Asian Biodiversity, 4(1).
7. Landa, J. V., Saucedo, L. M., & Michel, M. J. E. (2018). First records of blue dragon Glaucus atlanticus Forster, 1777 (Gastropoda: Nudibranchia) in locations of Central Mexican Pacific. Biodiversity Int J, 2(4), 335-336.