Afrika’nın sosyal memelileri: Mirket (Suricata suricatta)

Mirketler 3 ila 33 kişilik gruplar halinde açık yarı çöl alanlarda yaşayan firavun fareleridir. Afrika’ya özgü olan bu memeliler, genellikle yuvalarının 20 ile 50 m civarında günde yaklaşık 5-8 saat yiyecek ararlar. Yiyecek aradıkları anlarda son derece dikkatli olan mirketler, bir tehlike esnasında birbirlerini alarm çağrısı ile uyarırlar. Bu alarma çağrıları gelen avcıya göre farklılık gösterir. Mirketler çakal gibi memelilere özel bir uyarı çağrısı vermektedir. Esmer kartal (Aquila rapax), savaşçı kartal (Polemaetus bellicosus) ve çakır (Melierax canorus) gibi yırtıcı kuşlar için akustik bir alarm çağırısı bulunmaktadır. Alarm çağrısını duyan yetişkin bireyler durumu ciddiyetine göre yuvalarına dönebilirler. Eğer saldırı aniden gerçekleşir ve ebeveyn mirketler de bu saldırıya hazırlıksız yakalanırsa yavrularının üzerine kapanırlar. Yavru bireyler ise bu alarm çağrısını duyduklarında annelerinin etrafında toplanırlar.

Dişi mirketler erkek bireylerden daha ağır olma eğilimindedir. Erkek bireyler ortalama 630 gram ile 680 gram arasındayken dişi bireyler 680 gram ile 1.13 kg arasında vücut ağırlığına sahiptir. Erkek bireyler 22-29 cm uzunluğundayken dişi bireyler 22-30 cm uzunluğundadır.

Mirketler saldırganlara karşı kendilerini korumak için dört ayağının üzerinde olabildiğince büyük gözükmeye çalışırlar. Aynı zamanda saldırganın gözünü korkutmak için hırlama, tıslama ve tükürme gibi davranışlar sergileyebilirler. Eğer tüm savunma davranışkarına rağmen salgırdan rahatsız etmeye devam ederse, mirketler sırt üstü yere yaşarlar ve dişleri ve pençeleri tamamen gözükecek şekilde enselerini korurlar.

Yaşam alanları genelde sıcak olmasına rağmen yalnızca güneş varken ve yuva yüzeyleri sıcak olduğunda aktif olan mirketler, hava bulutlu veya yağmurlu olduğunda yuvalarından çıkmazlar. Benzer bir şekilde aşırı sıcak havalarda da serinlemek için yuvalarda kalmayı tercih ederler.

Mirket diyetinin büyük bir kısmını böcekler oluştursa da küçük omurgalılar, yumurtalar ve bitkilerle de beslenebilirler. Mirketler toprağı kazarak ve taşları devirerek besin ararlar. Bu canlıların diyetlerinin %82’sini böcekler, %7’sini örümcekler, %3’ünü çıyanlar, %3’ünü kırkayaklar, %2’sini sürügenler ve %2’sini kuşlar oluşturur.

Mirketler doğal ortamlarında 8 yıl yaşarken esaret altında 13 yıla kadar yaşayabilmektedir.

Mirketler, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından Asgari Endişe altında bulunan türler kategorisinde listelenmektedir.

Kaynaklar:

1:  “Suricata suricatta” (On-line), Animal Diversity Web. Erişim Tarihi: 03.02.2022

2: Marta B. Manser, Robert M. Seyfarth, Suricate alarm calls signal predator class and urgency, Volume 6, Issue 2, 1 February 2002, Pages 55-57

3: Ostseetroll (2017), Flickr, Suricata suricatta, Oakland Zoo. Erişim Tarihi: 03.02.2022