En Yaygın Dağılıma Sahip Baykuş Türü: Peçeli baykuş (Tyto alba)

Fiziksel Özellikler

Peçeli baykuşlar, gri ayak parmaklarına kadar seyrek tüylü uzun bacaklı orta boy baykuşlardır. Baş büyük ve yuvarlaktır, kulak tutamları yoktur. Peçeli baykuşların yuvarlak kanatları ve beyaz veya açık kahverengi, tüylerle kaplı kısa bir kuyruğu vardır. Kuşun sırtı ve başı, değişken siyah ve beyaz benekli açık kahverengi, alt tarafı ise grimsi beyazdır. Peçeli baykuşlar görünüşte çok dikkat çekicidir. Dişiler daha iri olma eğilimindedir. Dişi bireyler yaklaşık 570 gram, erkek bireyler ise yaklaşık 470 gramdır. Dişiler ayrıca biraz daha uzun vücut uzunluğuna (dişiler 34 ila 40 cm, erkekler 32 ila 38 cm) ve kanat açıklığına sahiptir. Erkek ve dişilerde kanat açıklığı 107 ile 110 cm arasında değişmektedir. Tyto alba’nın 35’e kadar alt türü, vücut ölçüleri ve renklerindeki farklılıklara göre ayrılmaktadır.

Tür Biyocoğrafyası

Peçeli baykuşlar, tüm baykuş türleri arasında en yaygın olanıdır ve Antarktika hariç her kıtada bulunurlar.

Yaşam Alanları

Peçeli baykuşlar, kırsaldan kentsele kadar çok çeşitli habitatları işgal ederler. Genellikle çayırlar, çöller, bataklıklar ve tarım alanları gibi açık habitatlarda düşük yükseltilerinde bulunurlar. İçi boş ağaçlar, uçurumlarda ve nehir kenarlarındaki boşluklar, yuva kutuları, mağaralar, ahır çatı katları ve saman yığınları gibi yuvalama için boşluklara ihtiyaç duyarlar. Uygun yuvalama boşluklarının mevcudiyeti, genellikle uygun yiyecek arama habitatının kullanımını sınırlar.

Beslenme Alışkanlıkları

Peçeli baykuşlar, fareler, tarla fareleri, sivri fareler, sıçanlar, misk sıçanları, tavşanlar ve küçük memelilerle beslenen gece avcılarıdır. Küçük kuşları da avlayabilirler. Peçeli baykuşlar gün batımından sonra yalnız avlanmaya başlar. Düşük ışıkta son derece hassas görüş kabiliyetleri vardır. Bununla birlikte, tamamen karanlıkta avlanırken, baykuş avını yakalamak için keskin işitme duyusuna güvenir. Peçeli baykuşlar, ses yoluyla av bulma konusunda en hassas kuşlardır. Avlanma başarılarına katkıda bulunan bir diğer özellik de, hareketlerinin sesini azaltmaya yardımcı olan tüyleridir. Bir baykuş avına neredeyse hiç fark edilmeden yaklaşabilir. Peçeli baykuşlar alçak uçuşlarda (yerden 1.5m ile 4.5 metre yükseklikte) avlarına saldırır, ayaklarıyla avını yakalar ve gagasıyla kafatasının arkasını kıstırır. Daha sonra avı bütün olarak yutarlar. Peçeli baykuşlar, özellikle üreme mevsimi boyunca fazladan yiyecekleri saklarlar.

Üreme Bilgisi

Peçeli baykuşlar yaygın olarak tek eşlidir, ancak birkaç çok eşlilik raporu vardır. Çiftler tipik olarak her iki birey de yaşadığı sürece birlikte kalmaktadır.

Kur, erkeklerin kur çağrılarının olduğu ve dişiyi kovaladığı gösteri uçuşlarıyla başlamaktadır. Kovalamaca sırasında hem erkek hem de dişi birey çığlık atar. Erkek ayrıca birkaç saniye boyunca tünemiş dişinin önünde ayakları sarkacak şekilde havada duracaktır; bunlar güve uçuşları olarak bilinir.

Çiftleşme, yuva yeri araması sırasında birkaç dakikada bir gerçekleşir. Her iki cinsiyet de çiftleşmeyi istemek için birbirinin önünde çömelir. Erkek dişiye biner, boynunu kavrar ve açık kanatlarla dengede kalır. Çiftleşme, kuluçka ve civciv yetiştirme boyunca azalan sıklıkta devam eder.
Peçeli baykuşlar yılda bir kez ürerler. Besin kaynağına bağlı olarak yılın hemen her zamanında üreyebilirler. Çoğu birey üremeye 1 yaşında başlar. Peçeli baykuşların kısa yaşam süreleri (ortalama 2 yıl) nedeniyle çoğu birey yalnızca bir veya iki kez ürer. Peçeli baykuşlar genellikle yılda bir yavru yetiştirir, ancak bazı çiftlerin bir yılda üçe kadar yavru çıkardığı gözlemlenmiştir.

Peçeli baykuş çiftleri, genellikle yeni bir yuva inşa etmek yerine, onlarca yıldır kullanılan eski bir yuvayı kullanır. Dişi genellikle yuvayı parçalanmış topaklarla kaplar. Her 2 ila 3 günde bir yumurta oranında 2 ila 18 yumurta (genellikle 4 ila 7) bırakır. Dişi yumurtaları 29 ila 34 gün kuluçkaya yatırır. Altricial civcivler kuluçkaya yatırılır ve yumurtadan çıktıktan sonra yaklaşık 25 gün boyunca dişi tarafından beslenir. Yumurtadan çıktıktan 50 ila 70 gün sonra ilk uçuşlarında yuvadan ayrılırlar, ancak 7 ila 8 hafta boyunca tünemek için yuvaya dönerler. Civcivler genellikle uçmaya başladıktan 3 ila 5 hafta sonra ebeveynlerinden bağımsız hale gelir.
Dişi peçeli baykuşlar kuluçka sırasında yuvadan sadece kısa ve uzun aralıklarla ayrılırlar. Bu süre zarfında erkek birey kuluçkadaki dişiyi besler. Tüm kuluçka, dişi tarafından yapılır, yumurtadan çıktıktan hemen sonra başlar ve en yaşlı genç yaklaşık 25 günlük olana kadar sürer. Erkekler dişi ve civcivler için yuvaya yiyecek getirir, ancak yalnızca dişi yavruları besler, başlangıçta yiyecekleri küçük parçalara ayırır. Dişi ayrıca yuvayı sterilize etmek için yumurtadan çıktıktan sonraki ilk birkaç hafta civcivlerin dışkısını da yer. Ebeveynler tüy döktükten sonra 5 haftaya kadar civcivleri beslemeye devam eder.

Yaşam Süresi

Peçeli baykuşların çoğu nispeten kısa bir ömre sahiptir. Birçoğu sadece bir üreme mevsiminde hayatta kalır ve ölüm oranı yaşamın ilk yılında %75’e kadar çıkabilir. Bir çalışmada, 572 peçeli baykuş için ortalama ömür 20.9 ay olarak ortaya çıkmıştır. Vahşi doğada kaydedilen en uzun peçeli baykuş ömrü 34 yıldır.

Davranış Özellikleri

Peçeli baykuşlar yalnız veya çiftler halinde bulunur. Gececidirler ve gün boyunca ağaç oyuklarında, uçurum yarıklarında, nehir kenarlarında, ahırlarda, yuva kutularında, kilise kulelerinde ve diğer insan yapımı yapılarda tünerler.

Peçeli baykuşlar çok verimli avcılardır. Zamanlarının çoğunu aylaklık ederek geçirdiklerinden şüpheleniliyor. Peçeli baykuşların çoğu hareketsizdir, ancak biyocoğrafyasının kuzey kesimindeki bazı bireyler göçmendir.

Koruma Statüsü

Peçeli baykuş popülasyonuna yönelik tehditler arasında iklim değişiklikleri, böcek ilaçları ve değişen tarım teknikleri yer almaktadır. Kuzey bölgelerindeki iklim değişikliği, karın daha uzun süre kalmasına neden olarak, türler için kış aylarında hayatta kalmayı zorlaştırıyor. Peçeli baykuşlar, diğer kuşların aksine, sert kış havaları için vücutlarında fazladan yağ depolamazlar. Sonuç olarak, birçok baykuş dondurucu havalarda ölmektedir. Pestisitler de bu türün azalmasına katkıda bulunmaktadır. Peçeli baykuşlar, bilinmeyen nedenlerle, diğer baykuş türlerinden daha fazla pestisit tüketmekten dolayı daha ciddi etkilere maruz kalırlar. Bu pestisitler genellikle dişilerde yumurta kabuğu incelmesine neden olur. Nüfus artışını sınırlayan bir diğer önemli faktör de modern tarım yöntemleridir. Birçok küçük yapıya sahip geleneksel çiftlik, peçeli baykuş popülasyonlarını desteklemiştir. Modern çiftliklerde artık yuvalama için yeterli miktarda çiftlik yapısı yoktur ve çiftlik arazisi artık bir peçeli baykuş çiftini beslemek için yeterli kemirgen popülasyonunu da sağlamamaktadır. Ancak peçeli baykuş popülasyonu, yaşam alanlarının tamamında değil, yalnızca bazı bölgelerde azalmaktadır.

Ekosistemdeki Rolü

Peçeli baykuşlar, avladıkları memeli ve kuş türlerinin popülasyonlarını sınırlar. Ayrıca onları avlayan türler için yiyecek görevi görürler. Peçeli baykuşlar birçok parazite ev sahipliği yapar. Yavrulara genellikle dipteran Carnus hemapterus ile musallat olur. Ayrıca birkaç protozoon kan ve bağırsak parazitine ve iki bit türüne de ev sahipliği yaparlar.

İnsanlarla Etkileşimi

Peçeli baykuşlar kemirgen haşere popülasyonlarını sınırlayarak çiftçilere fayda sağlamaktadır. Peçeli baykuşların insanlar üzerinde hiçbir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.

Kaynaklar:

https://animaldiversity.org/accounts/Tyto_alba/