Yaşayan En Büyük Ağaçkakan Türü: Büyük Gri Ağaçkakan (Mulleripicus pulverulentus)
Büyük gri ağaçkakanlar günümüzde gözlemi yapılabilen veya fotoğraflanabilen en büyük ağaçkakan türüdür. Ancak Kral ağaçkakan (Campephilus imperialis) ile Fildişi gagalı ağaçkakan (Campephilus principalis) türleri 50 cm’yi aşan boylarıyla büyük gri ağaçkakandan daha büyük olsalar da yıllardan beri hem gözlem hem de fotoğraf kayıtları yapılamadığından dolayı nesillerinin tükenmiş olma ihtimali çok yüksek görülmektedir.
Büyük gri ağaçkakanların yaşlı ve uzun ağaçların bulunduğu ormanlarda yaşamlarını sürdürürler. Güney Çin’in küçük bir kısmı da dahil olmak üzere Güney ve Güneydoğu Asya’daki 15 ülkedeki tropikal ormanlarda görülebilirler. Genellikle 3 ila 6 kişilik gruplar (12 birey içeren gruplar da bildirilmiştir.) halinde yaşayan bu kuşlar, yaşlı veya büyük ağaç gövdelerindeki oyuklarında karınca, termit ve arı gibi canlılarla beslenirler. Genel olarak gruplar içerisinde erkek ve dişi bireyler beraber bulunmaktadır.
Fotoğraf: Rob Gowan
Büyük gri ağaçkakanlar 48–58 cm vücut uzunluğu, 6-6.5 cm gaga uzunluğu ve 360-563 gram ağırlığı ile aktif olarak görülebilen en büyük ağaçkakan türüdür.
Fotoğraf: Steve Arena
Büyük gri ağaçkakanlara ait iki alt tür tanımlanmıştır. Bunlar: Güney ve Güneydoğu Asya kıtasında görülen Mulleripicus pulverulentus harterti ile Malezya, Tayland-Malay-Myanmar yarımadası çevresindeki birkaç adada görülebilen Mulleripicus pulverulentus pulverulentus türleridir. İki alt tür arasındaki tek fark M.p. pulverulentus’un biraz daha koyu tonda olmasıdır. Bu gözlem sırasında güçlükle fark edilebilecek bir farktır. Ekolojik olarak ise M.p. pulverulentus genellikle 300 m altında görülebilirken, M.p.harterti ise 600 ila 1000 m yüksekliğe kadar görülebilmektedir.
Fotoğraf: Brendan Ryan
Büyük gri apaçkakan nüfusu son yüzyılda küresel çapta %90’dan fazla azalmıştır. 15 ülkede görülebilmesine rağmen popülasyonlarının %70’i Myanmar, Endonezya, Kamboçya ve Malezya ülkelerindedir. Ve maalesef bu ülkelerin üçünde ise ormansızlaşma ve yaşlı ormanların kayıpları her geçen yıl hızla artmaktadır.
Büyük gri ağaçkakanlar gerekli önlemler alınmadığı takdirde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaklardır. Bundan dolayı Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından Hassas Tür kategorisinde değerlendirilmektedir.
Kaynaklar:
- Global population decline of the Great Slaty Woodpecker (Mulleripicus pulverulentus), Martjan Lammertink, Dewi Prawiradilaga, Volume 142, Issue 1, January 2009, Pages 166 -179
- BirdLife International. 2016. Mulleripicus pulverulentus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T22681585A92911785. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22681585A92911785.en. Accessed on 10 April 2023.
Ana Görsel Kaynağı: Paul Wilson / Flickr
