Amerikan Sığını (Alces americanus)
Amerikan sığını ya da sığın olarak adlandırılan Alces americanus, Kuzey Amerika’nın tüm bölgelerinde bulunmaktadır. Alaska, Kanada, kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri ve Kolorado Rocky Dağları kadar güneyde görülebilirler. Genellikle söğüt ağaçlarının bulunduğu dere ve göletlerin yakınlarında vakit geçirirler.
Amerikan sığını genellikle kışları kar örtüsünün olduğu ormanlık alanlarda yaşar ve göllerin, göletlerin ve bataklıkların olduğu nemli ortamları tercih eder. Kış aylarında 60-70 cm derinlikteki kar örtüsünün olduğu alanlarda bulunurlar, ancak hareket etmelerini kısıtlayacak kar derinliği onları kurtlara karşı savunmasız hale getirir. 27 dereceyi aşam sıcaklıklara uzun süre tahammül edemezler. Yaz aylarında gölgelik alan ararlar ve gölet ve akarsu gibi yerlerde kendilerini serinletirler.
Sığın ailesinin en büyük üyelerinden ve Kuzey Amerika’daki en büyük kara memelilerinden biridir. Yetişkin bireyler 2,3 m yüksekliğe kadar ulaşabilirler. Erkek bireyler dişilerden daha büyüktür ve uçtan uca toplam genişliği 2 metreye kadar çıkabilen geniş boynuzlara sahiptir. Sığınlar sahip olduğu boynuz büyüklüğü ile dünya çapında bir memelilinin taşıdığı en büyük boynuzlara sahiptir. Bu boynuzlar her yıl dökülüp yeniden çıkmaktadır. Erkek bireylerin toplam uzunluğu 2,5-3,2 metre, dişi bireylerin toplam uzunluğu 2,4-3,1 metre arasındadır. Erkekler 360-600 kg arasındayken dişiler 270-400 kg aralığındadır. Sığın, açık renkten neredeyse siyaha kadar değişebilen kalın ve kahverengi kürke sahiptir. Tüylerinin içi boştur bu da çok iyi yalıtım sağlar.
Dişi bireyler, 3.2 km uzaklıktan duyulabilen sesleriyle erkekleri cezbeder. Ayrıca güçlü bir koku yayarlar. Rakip erkekler, üreme mevsimi boyunca dişilerle çiftleşmek için erkeklerle rekabet içindedir. Dişiyle çiftleşmek isteyen erkekler şiddetlli kavgalar edebilir.
Çiftleşme Eylül ve Ekim aylarında gerçekleşir. Sığınların 8 aylık gebelik süresi vardır. Dişiler Mayıs sonu ve Haziran başlarında eş zamanlı olarak doğum yaparlar. Erkekler ve dişiler iki yaşında cinsel olarak olgunlaşır, ancak tam büyüme potansiyeline 4 veya 5 yaşına kadar ulaşılmaz. O yaşta dişiler üreme yeteneklerinin zirvesindedir ve erkek bireyler en büyük boynuzlara bu yaşlarda sahip olur.
Yavru sığınlar doğduğunda 11 ila 16 kg ağırlığındadır ve emzirilirken günde yaklaşık 1 kg alırlar. 3 haftalıkken annelerini takip edebilirler ve beş ayda tamamen sütten kesilirler. Bir sonraki yavru doğana kadar, doğumdan sonra en az bir yıl anneleriyle birlikte kalırlar.
Tüm sığınların yarısı yaşamlarının ilk yılında yaşamını yitirmektedir. Yetişkin sığınlar 5 ila 12 yaşları arasındadır ancak yaklaşık 8 yaşlarındayken artrit, diş hastalıkları ve yıpranma gibi diğer olumsuz sebeplerden etkilenmeye başlarlar.
Sığınlar, gün boyu aktiftir fakat aktiflikleri şafak ve alacakaranlık vakitlerinde zirve yapar. Sığınlar iyi yüzücülerdir, saatte 9,65 km hıza çıkabilirler. Karada da hızla hareket ederler. Yetişkinler saatte 56 km hızla koşabilirler. Bazı popülasyonlar, yılın farklı zamanlarında elverişli alanlar arasında göç görülmesine rağmen, sığınlar genel olarak aynı alanda kalmaktadır.
Sığınlar yalnız hayvanlardır, ancak bazen aynı akarsu boyunca iki birey beslenirken görülebilir. En güçlü sosyal bağ anne ve buzağı arasındadır. Anneler buzağılarına karşı çok korumacıdır, insanlar yavrularına çok yaklaştıklarında saldırmak için sivri toynaklarını kullanırlar. Alp ve tundra habitatlarında, çiftleşme mevsimi boyunca sığınlar daha büyük gruplar halinde toplanmaktadır.
Sığınların görme yetenekleri zayıftır ancak işitme ve koku alma duyuları oldukça gelişmiştir. Büyük kulaklarını 180 derece döndürülebilir ve keskin burunları ile derin karın altında yiyecekleri bulabilirler.
Sığınlar, günde 20 kg yiyeceğe ihtiyaç duyarlar. Odunsu bitkilerin, özellikle söğüt ve ince kavak dallarını, kabuklarını, köklerini ve sürgünlerini yerler. Sıcak aylarda ise sığınlar, su bitkileri, nilüferler, at kuyruğu ve kamışla beslenirler. Kışın, balzam ve köknar gibi kozalaklı ağaçlara göz atarlar ve iğneye benzer yapraklarını yerler. Bir geyiğin zamanının çoğu yemek yemekle geçer. Eğer midesini tamamen doldurmak isterse 65 kg kadar besin tüketebilirler.
Bazı bölgelerde, insan avı ve habitat tahribatı nedeniyle geyik popülasyonları büyük ölçüde azalmıştır. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri’nin doğusunda son yıllarda geyik popülasyonları artmaktadır ve Michigan ve Colorado’da tanıtılan sığın popülasyonları iyi gidiyor. Sığınlar, genellikle araba kazalarına karışır ve yiyecek aramak için yerleşim alanlarına girmektedir. Sığınlar, ulusal veya küresel düzeyde tehdit altında veya nesli tükenmekte olan olarak listelenmemiştir.
Notlar:
Wilson ve Reeder (2005), Alces alces ve Alces americanus’u ayrı türler olarak kabul etseler de, Sığının gerçek bir tür mü yoksa alttür mü olduğu konusunda hala bazı tartışmalar vardır. Ancak bir fikir birliğinin tür düzeyinde sınıflandırmayı desteklemesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kaynaklar:
