Pallas kedisi (Otocolobus manul)

Fiziksel Özellikler ve Tanım
Pallas kedileri nispeten basık ve yuvarlak bir kafatasına ve kısa bir kürke sahiptir. Boyut olarak ev kedileri ile benzer boyutlardadır. Kürkü genellikle gri olmak üzere soluk kırmızımsı kısımlar da içerir. Vücudunun alt kısmındaki kürt sırtındaki kürkün hemen hemen iki katı uzunluğundadır. Uzun kuyruğunda beş ila yedi arasında değişen siyah şeritler bulunur. Kısa bacaklarındaki kürk vücudunun diğer kısımlarındaki kürke benzer yapıda olmakla birlikte bazen soluk şeritşer bulunmaktadır. Pençeleri soluk kırmızımsı renktedir. Kafası küçük ve geniştir. Gözlerinin çevresi beyazımsıdır. Gözleri birçok yabani kedi türüne oranla küçüktür.
Davranış Özellikleri
Pallas kedileri hem gece karanlığında hem de sabahın erken saatlerinde aktif olabilmesine rağmen bir gece hayvanıdır. Gündüzleri kaya çatlaklarında ve küçük mağaralarda uyuyan bu kediler, genellikler dağ sıçanı, tilki ve porsuk gibi diğer küçük hayvanların yuvalarını kullanırlar. Yaşam alanlarında olağanüstü bir saklanma yetisine sahiptirler. Kürk renkleri nedeniyle kolay fark edilmezler.
Koşma yetisi birçok yabani kediye göre zayıftır. Kovalandığı durumlarda koşarak kaçmak yerine kayalarda buldukları boşluk ve yarıklara sığınmayı tercih ederler. Esaret altına alınan pallas kedileri genellikle saldırgan ve korkusuz bir tutum sergilerler. Pallas kedileri kükreme ve tıslama gibi sesler yerine hırlayabilen veya havlayabilen bir kedi türüdür. Evcil bir kediye benzer şekilde mırıldadıkları da görülmüştür.

Fotoğraf: Uuganbayar Ganbold
Beslenme Alışkanlıkları
Pallas kedileri yaşam alanları boyunca pika ve küçük kemirgenlerle beslenirler. Yaşadıkları kayalık bozkurlarda bu hayvanları takip etme ve pusuya düşürme konusunda ustadırlar. Kimi zaman küçük kuş türleri ile beslendikleri bilinmektedir.

Fotoğraf: Uuganbayar Ganbold
Yaşam Alanları
Pallas kedileri yalnızca kayalık bozkırlarda ve taşlık çıkıntılarda yaşarlar. Düşük rakımlarda nadiren görülen bu canlılar 4.800 m’ye kadar olan rakımlarda yalnızca karın çok birikmediği alanlarda görülmüştür.
Tür Biyocoğrafyası
Pallas kedileri İran’ın batı bölgelerinden Çin’in batı bölgelerine kadar Orta Asya’da görülebilmektedir.
İnsanlar Etkileşimi
Pallas kedisi bir zamanlar kürkü için Moğolistan ve Çin’de yaygın olarak avlanırdı, ancak günümüzde bu canlıların avlanması yasak.
Pallas kedileri tarım zaraları ve veba vektörü olarak kabul edilen pikaları ve kemirgenleri avladıkları için toplum sağlığına olumlu anlamda katkı sağlarlar.
Pallas kedileri son derece nadir canlılar oldukları için insanlar üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır.
Koruma Statüsü
Pallas kedileri Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından Neredeyse tehdit altındaki türler (NT) kategorisinde listelenmektedir.
Kaynaklar:
- Meyer, G. 2000. “Felis manul” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed July 22, 2023 at https://animaldiversity.org/accounts/Felis_manul/
- Mats Ellting, https://www.flickr.com/photos/mellting/6333372165/, Taken on October 31, 2011