Ormanların kralı: Aslan (Panthera leo)

Dünyanın en iyi bilinen memelilerden biri olan aslanlar, Pleistosen döneminde mağaralara çizildiğinden beri insanoğlunun dikkatini çeken canlılardır. İlk olarak Pliyosen döneminde Afrika’da ortaya çıkan aslanlar daha sonrasında Avrupa ve Asya’ya yayılmıştır. Amerika kıtasına ayak basılana kadar aslanlar, dünya çapında en geniş dağılıma sahip karasal memeliydi.

Aslanlar kendi ağırlığının iki katı olan bir hayvanı avlayabilecek kadar güçlü canlılardır ve genellikle orta ve büyük boydaki toynaklıları avlarlar. Aslanların avladığı canlılar arasında zebralar, yaban domuzları, antiloplar, impalalar, bufalolar ve su kuşları bulunmaktadır. Avladığı canlılarda bölgelere göre değişiklikler görülebilir. Örneğin Kalahari’de bulunan aslanların diyetlerinde küçük fareler ve kirpiler önemli bir yer tutar.

Aslanlarda cinsel dimorfizm görülür ve bunun en belirgin özelliği erkek aslanlarda bulunan ve onu daha heybetli hale getiren yeleleridir. Bu yele erkek aslanların olgunlaşma dönemlerine girdiğinde çıkmaya başlar. Yeleler sayesinde aslanlar daha heybetli gözükseler de bir kavga anında fiziksel olarak pek koruma sağlayamazlar. Dişileri etkilemek için güzel bir silah olan yelelerde bol miktarda parazit bulunur ve bu yeleler aslanları hantallaştırdığı gibi ısı alışverişini de olumsuz etkiler.

Erkek aslanlar 150-225 kg ağırlığa (ortalama 190), 172-250 cm vücut uzunluğuna (baş ve kuyruk sokumu) ve 123 cm omuz yüksekliğine sahipken dişi bireyler 122-192 kg ağırlığa (ortalama 126 kg),158-192 cm vücut uzunluğuna ve 107 cm omuz yüksekliğine sahiptir.

Aslanlar çalılık arazilerde, açık otlaklarda, dağ bozkırlarında ve birçok savan habitatında görülebilseler de genellikle kapalı ormanlarda bulunmaktan kaçınırlar. Aslan gruplarının büyüklüğü habitat uygunluğu ve av bolluğuna paralel olarak değişir.

Aslanlar kendi bölgelerinin sınırlarını ve üreme durumlarını diğer türlere göstermek için çalı ya da ağaç gövdelerine işaretleme sıvısı (idrar + kimyasal koku) bırakırlar. Bu davranış puma, çakal, leopar, kaplan ve çita gibi başka memeli türleri tarafından da kullanılır. Bu kokunun en faydalı yanı çiftleşme sürecinde olan iki bireyin birbiriyle yakın temas haline geçmesini kolaylaştırmasıdır.

Kaynaklar:

Bruce D. Patterson,(2007) On the Nature and Significance of Variability in Lions (Panthera leo), Evolutionary Biology volume 34, pages55–60

Simone B. Soso & Jacek A. Koziel, (2017) Characterizing the scent and chemical composition of Panthera leo marking fluid using solid-phase microextraction and multidimensional gas chromatography–mass spectrometry-olfactometry, Scientific Reports volume 7, Article number: 5137

African and Asian Lions (Panthera leo) Fact Sheet: Physical Characteristics https://ielc.libguides.com/sdzg/factsheets/lions/characteristics

Achim (2015) https://www.flickr.com/photos/anymotion/36437635586/ , World Lion Day, 10th August