Türkiye’nin En Zehirli Örümcek Türü: Akdeniz Karadul Örümceği (Latrodectus tredecimguttatus)

Yeryüzünde yaşayan zehirli canlı gruplarını düşündüğümüzde en kalabalık zehirli organizmaların başında gelen örümcekler, 300 milyon yıldan fazla bir süredir varlıklarını devam ettirmektedirler. Yaşamlarını sürdürmek için çoğu canlı grubu avlanmak zorunda olsa da bunların yalnızca belli bir kısmı avlanırken zehire ihtiyaç duyarlar. Örneğin bir bozayı veya gelincik, avlandıkları esnada avına zehir zerk etmezler. Ancak dünyadaki en zehirli örümcek türlerinden biri olan ancak ülkemizde yalnızca aynı cinsten bir türü bulunan Latrodectus mactans yani karadul, oldukça zehirlidir.

Dünya üzerinde tanımlanmış 50 bini aşkın örümcek türü ve 4 bini aşkın örümcek cinsi bulunmaktadır. Ülkemizde ise 1200’ü aşkın örümcek türü ve 370 örümcek cinsi bulunmaktadır. Tüm örümcek türlerimiz içerisinde en zehirli tür olarak karadul ile aynı cinste olan Akdeniz karadul örümceği yani Latrodectus tredecimguttatus türü kabul edilmektedir.

Fiziksel Özellikleri ve Tanımı

Akdeniz karadul örümceklerinde cinsel dimorfizm görülmektedir. Erkek bireyler 4 ila 7 mm uzunluğunda olurken dişi bireyler 7 ila 15 mm uzunluğunda olmaktadır. Erkek bireylerin karın bölgesinde bulunan lekeler dişi bireydekilere oldukça benzer olsalar da dişi bireylerde kırmızı olan lekeler erkek bireylerde beyazımsı bir renktedir. Dişi bireyler siyah ve parlak bacaklara sahiptir. Karın bölgesinde uzun tüylerin yanı sıra kısa ve çatallı tüyler de bulunmaktadır.

Yaşam Alanları

Akdeniz karadul örümcekleri kuru habitatlarda, kumullarda, kum ve çakıllı sahillerde ve alçak bitki örtüsüne sahip arazilerde görülebilmektedir.

Tür Biyocoğrafyası

 Akdeniz karadul örümceği Akdeniz, Ukrayna, Kafkasya, Rusya (Avrupa’dan Güney Sibirya’ya), Kazakistan, Orta Doğu, İran, Orta Asya ve Çin gibi ülkelerde görülebilmektedir. Ülkemizde ise İstanbul, Ankara, Mardin, Van, Adana ve Kars illerinde kayıt altına alınmıştır.

Takson Bilgisi ve Sınıflandırma

Latrodectus tredecimguttatus türü Theridiidae ailesinin bir üyesidir. 35 türü bulunan Latrodectus cinsinden olan bu tür, 1790 yılında Rossi tarafından tanımlandırılmıştır.

Alem	Hayvanlar
Şube	Eklembacaklılar
Sınıf	Örümceğimsiler
Takım	Örümcekler
Aile	Theridiidae
Cins	Latrodektus
Tür	Latrodectus tredecimguttatus

Davranış Özellikleri

Akdeniz karadul örümceklerde erkek bireyler genellikle tek eşi olsalar da dişi bireylerin çok eşli oldukları düşünülmektedir.

Akdeniz karadul örümcekleri yuvalarını zemine yakın taş ve dalların altına yapmaktadır. Yuvalarını bu alanlara kurarlar ve avlarının yapmış oldukları tuzağa gelmesini beklerler.

Üreme Bilgisi

Akdeniz karadul örümceklerinin çiftleşme davranışları diğer Latrodectus cinsi örümceklerle benzerlik göstermektedir. Erkek birey dişinin ağına dokunduğunda hemen kur yapmaya başlamaktadır. Erkek bireyler ağa dokunduktan sonra dişinin örmüş olduğu ağın bazı kısımlarını keser ve bunları ip halinde toplarlar. Bu davranış aynı cins L. hesperus’ta da görülmektedir. Bu davranışın nedeninin dişi feromonlarla yoğun bir şekilde kaplanmış olan ağ bölgelerinin ortadan kaldırıldığı düşünülmektedir. Bu ağın ortadan kalkması ile diğer erkek bireyler için dişinin çekiciliği azalmakta ve çiftlelmek isteyen erkek için ise rekabet ortamı azalmaktadır.

Ağı sallayarak dişiye dikkatlice yaklaşmaktadır. Ağı sallamanın nedeninin dişiyi sakinleştirmek olduğu düşünülmektedir. Bu davranışla dişiye avlanabilecek bir canlı olmadığını onunla çiftleşmek isteyen bir erkek olduğunun sinyali verilmektedir. Fiziksel temas sağlandığında erkek bireyler Xysticus , Thomisidae, Metellina , Tetragnathidae, Pisaurina örümcek ailsei bireylerinde görülen eş bağlama olarak adlandırılan davranışı sergilerler. Bu davranış dişinin üzerine ipek bırakmayla başlamaktadır. Erkek bireyler dişi bireylerin genital bölgesine ağısları ile oluşturdukları tükürükleri bırakarak dişinin ağız bölgesi ile cinsel ilişkiye girerler. Flört döneminin bir parçası olan bu davranışın erkek bireye sperm rekabetinde avantaj sağladığı düşünülse de henüz önemi bilinmemektedir.

Beslenme Alışkanlıkları

Akdaniz karadul örümcekleri dokuz farklı artropod takımıyla beslenebilen bir canlıdır. Geceleri avlanan bu zehirli canlı Araneae, Coleoptera, Hemiptera, Hymenoptera, Julida, Mantodea, Orthoptera, Scorpiones ve Solifugae takımlarının üyelerini avlayabilmektedir. Her ne kadar çok geniş bir diyet listesine sahip olsalar da, Akdeniz karadul örümcekleri yoğun olarak karınca ve kın kanatlılarla beslenmektedir.

İnsanlarla Etkileşimi

Karadul örümcekleri insanlar gibi büyük memelileri de etkileyen bir zehre sahip olduğundan dolayı insanlar tarafından en çok çalışılan örümcek türlerinden biridir.

Karadul örümcekler oldukça zehirli bir tür olmalarının yanı sıra birçok örümcek ısırığı vakasının da sorumlusu bir türdür. Bu tür dünyadaki tüm Latrodectus türleri gibi insanları da ısırabilmektedir. Isırılan vakalarda şiddetli ve uzun süreli ağrılar görülebilmektedir. Vakaların yarısından fazlasının hissettiği ağrının şiddetinin ilk birkaç saat içerisinde arttığı gözlemlenmiştir. Isırılmış kişilerde terleme, bulantı ve kusma, ateş ve hipertansiyon gibi etkiler görülebilmektedir.

Kaynaklar:

• Myers, P., R. Espinosa, C. S. Parr, T. Jones, G. S. Hammond, and T. A. Dewey. 2023. The Animal Diversity Web (online). Accessed at https://animaldiversity.org
• Venomous Spiders of Turkey (Araneae), Journal of Applied Biological Sciences 1 (3): 33-36, 2007, (Abdullah BAYRAM, Nazife YİĞİT ve Ark.)
• Mediterranean Black Widow Spider (latrodectus Tredecimguttatus) Poisoning In A Metropolitan City In Turkey, Journal of Emergency Medicine Case Reports, 10.33706/jemcr.837733
• Latrodectus tredecimguttatus (Rossi, 1790), https://wsc.nmbe.ch/species/39065
• Latrodectus tredecimguttatus   (Rossi, 1790), https://araneae.nmbe.ch/data/2138/Latrodectus_tredecimguttatus
• NOTES ON THE DIET OF THE MEDITERRANEAN BLACK WIDOW LATRODECTUS REDECIMGUTTATUS (ROSSI, 1790) (ARANEAE: THERIDIIDAE) IN SOUTH WESTERN IBERIAN PENINSULA, Carlos Mora,
• Body Size, Not Personality, Explains Both Male Mating Success and Sexual Cannibalism in a Widow Spider, Rok Golobinek, Biology (Basel). 2021 Mar; 10(3): 189.
• Notes on the biology of Latrodectus tredecimguttatus (Rossi, 1790) (Araneae: Theridiidae), Serket (2015) vol. 14(4): 189-195, (Abdel-Sattar M. Metwally ve Ark.)