Neden tüm primatlar insana dönüşmedi?

Günümüzde insanlar Dünya’nın dört bir yanına göç ederken, tarım yaparken ve ayı ziyaret ederken, yaşayan en yakın akrabamız olan şempanzeler meyve yedikleri ve avlandıkları ağaçlarda yaşamlarına devam ediyorlar.

Modern şempanzeler, modern insanlardan daha uzun süredir varlar. En son tahminlere göre Homo sapiens 300.000 yıldır varken modern şempanzeler 1 milyon yıldan daha az bir süredir Dünya’da yaşamını sürdürmektedir. Ancak yaklaşık 6 ila 7 milyon yıldır evrimleşme sürecinin bir parçasıyız. Şempanzeleri kuzenlerimiz olarak kabul edersek, son ortak atamıza, yaşayan iki torunu olan büyük büyük bir büyükanne diyebiliriz.

Peki neden ortak atadan soyunu devralan kuzenlerden birisi modern insan olabilirken diğeri neden hala ağaçların bulunduğu ilkel ormanlarda kaldı?

Washington DC’deki Smithsonian Enstitüsü’nde paleoantropolog olan Briana Pobiner, WordsSideKick.com’a verdiği demeçte, “Diğer primatların insanlara dönüşmemesinin nedeni, gayet iyi olmalarıdır.” Uganda’daki dağ gorilleri, Amerika’daki uluyan maymunlar ve Madagaskar’daki lemurlar dahil, bugün yaşayan tüm primatlar, doğal ortamlarında gelişebileceklerini kanıtladılar.

Davis, California Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olan Lynne Isbell, “Evrim bir ilerleme değildir” dedi. “Bu, organizmaların mevcut ortamlarına ne kadar iyi uyduğuyla alakalı.” Evrim üzerine çalışan bilim adamlarının gözünde, insanlar diğer primatlardan “daha fazla evrimleşmiş” değiller ve kesinlikle sözde evrimsel oyunu kazanmadık. Aşırı uyarlanabilirlik, insanların ihtiyaçlarımızı karşılamak için çok farklı ortamları manipüle etmesine izin verirken, bu yetenek, insanları evrim merdiveninin en üstüne koymak için yeterli değildir.

Örneğin karıncaları ele alalım. Isbell, “Karıncalar bizim kadar belki de bizden daha başarılı” dedi. “Dünyada insanlardan çok daha fazla karınca var ve yaşadıkları yere iyi adapte olmuşlar.”

Karıncalar yazıyı geliştirmemiş olsalar da (biz var olmadan çok önce tarımı icat etmiş olsalar da), son derece başarılı böceklerdir. İnsanların umursadığı şeylerin hiçbirinde açıkça mükemmel değiller, ki bunlar genellikle insanların mükemmel olduğu şeylerdir.

Pobiner, “En uygun olanın en güçlü veya en hızlı olduğu fikrine sahibiz, ancak evrimsel oyunu kazanmak için gerçekten yapmanız gereken tek şey hayatta kalmak ve üremek” dedi.
Atalarımızın atalarının şempanzelerinden ayrılması buna iyi bir örnektir. İnsanlar veya şempanzeler için tam bir fosil kaydına sahip olmasak da, bilim adamları, torunları insan ve şempanze olacak, şimdi soyu tükenmiş türler hakkında bilgi edinmek için fosil kanıtlarını yaşayan primatlardan toplanan genetik ve davranışsal ipuçlarıyla birleştirdiler.

Isbell, “Kalıntılarına sahip değiliz ve eğer yapsaydık, insan soyuna kesin olarak yerleştirip yerleştiremeyeceğimizden emin değilim.” Dedi. Isbell, bilim adamlarının bu canlının insandan çok bir şempanzeye benzediğini düşündüklerini ve muhtemelen zamanının çoğunu, ağaçtan ağaca yere değmeden seyahat edebilecek kadar yoğun ormanların gölgesinde geçirdiğini söyledi.

Bilim adamları, atalarının insanların yerde daha fazla zaman geçirmeye başladıklarında kendilerini atalarının şempanzelerinden ayırmaya başladıklarını düşünüyorlar. Isbell, belki de atalarımız yeni yaşam alanlarını keşfederken yiyecek arıyorlardı.

Isbell, “Şempanzelerle ortak atamızdan ayrılan en eski atalarımız, hem ağaçlara tırmanmada hem de yerde yürümede ustaydı” dedi. Daha yakın zamanlarda – belki 3 milyon yıl önce – bu ataların bacakları uzamaya başladı ve ayak başparmakları öne doğru döndü, bu da onların çoğunlukla tam zamanlı yürüyüşçü olmalarına izin verdi.

Kaynaklar:

https://www.livescience.com/32503-why-havent-all-primates-evolved-into-humans.html